İmposter sendromu; kişilerin iş dünyasında başarılarını hak etmediklerini düşünmeleri ve kendilerinden şüphe duymaları olarak tanımlanıyor. Kişilerin kendilerini sahtekar gibi hissetmelerine neden olan bu psikolojik durum dönem dönem her çalışanın başına gelebiliyor. Peki ya sizin yoğun uğraşlar sonucunda elde ettiğiniz bir başarı için şüpheye kapılmış hissettiğiniz oldu mu? Başarılarınız hep şanslı olmanızla mı ilgili yoksa gerçekten emeklerinizin karşılığını mı aldığınızı düşünüyorsunuz? Biraz fazla şanslı olduğunuzu düşünüyorsanız sahtekarlık sendromuna kapılmış olabilirsiniz.
Imposter Sendromu Nedir?
Psikoloji literatüründe imposter sendromu, bireyin geçmiş başarılarını göz ardı etmesi ve kendini yetersiz hissetmesi, beceriksiz olduğunu düşünmesine neden olan duygu durum bozukluğu olarak tanımlanıyor. Bütün başarılarını şans faktörüne bağlayan ve bu nedenle kendini farklı biri gibi tanıttığına inanan kişinin yaşam kalitesi olumsuz şekilde etkileniyor. Sahtekarlık sendromuna sahip olan kişiler kendi başarılarını içselleştiremiyor ve başkalarının aksini belirtmesi de düşüncelerini değiştirmiyor. İş hayatlarının bir döneminde sahtekar olarak tanımlanmaktan korkan kişiler iş süreçlerini bu korku ile sürdürüyor. İlk kez 1978 yılında ABD’li psikologlar Pauline Rose Clance ve Suzanne Imes tarafından tanımlanan bu duygu durum bozukluğunun her 4 kişiden 1’inde görüldüğü düşünülüyor.
Neden Başarılarımızı Sahiplenemiyoruz?
Sahtekarlık sendromu en sık mükemmeliyetçi, kaygılı ve gerçekten başarılı kişilerde görülüyor. Hayatı boyunca birçok başarı elde eden bu kişilerin genellikle ait olmadıklarını düşündükleri bir yerde olduğu veya yaptıkları işle ilgili şüpheleri olduğu ifade ediliyor.
Kendini yetersiz görmek gibi bir bozukluğa sahip olan kişilerin en önemli ortak özelliği; sahip oldukları başarılardır. Kadınlarda daha sık görülen bu duygu durum bozukluğunun yetişme tarzı ve çevre faktörü ile tetiklenebileceği düşünülüyor. Toplum tarafından atanan roller, aşırı mükemmeliyetçi ebeveynler ve belirli cinsiyetlere atanan belirli roller bu sendromun gelişmesine zemin hazırlıyor. Sahtekarlık sendromundan kurtulmak için öncelikle kendinize karşı geliştirdiğiniz bilinçsiz önyargılardan uzaklaşmanız gerekiyor. Bilinçsiz önyargılarınızın tespit edilmesi ile başarılarınızı kucaklama şansınız ciddi oranda artış gösteriyor.