Gaslighting, son yıllarda adını oldukça sık duymaya başladığımız bir psikolojik istismar türü. İlk kez 1938 yılında İngiliz yazar Patrick Hamilton’un bir oyununda kullanılan kavram, 1970 yılında psikanaliz literatürüne girerek dilimizde ‘Gaz Lambası Tekniği’ olarak tanımlanmıştır. Ekip içerisinde Gaslighting uygulanması çalışan motivasyonunun düşmesine ve ekip ruhunun kaybına neden olabilecek önemli bir sorundur ve mutlaka müdahale edilmelidir. Ekibinizde mobbing uygulanılan kimse var mı? Çalışma arkadaşınız Pazartesi günü size farklı bir şey söyleyip Salı günü tam tersini mi söylüyor? Peki, iş hayatını kâbusa çevirebilen Gaslighting nedir? Ekibimizde uygulanması durumunda nasıl bir tutum izlenmelidir?
Gaslighting Nedir? İş Hayatında Etkileri Nelerdir?
Gaslighting, kişinin akıl sağlığından şüphe etmesine yönelik uygulanan manipülasyon ve duygusal istismar türüdür. Uygulanan kişinin hafızasını, algısını, yargılarını sorgulamasına neden olabilen Gaslighting anksiyete ve depresyon gelişmesini tetikleyebilir. Gaslighting iş ortamında en sık rekabet halinde olan ve başarısızlığa uğramanızı hedefleyen iş arkadaşları ve çalışanlar üzerinizde kontrol kazanmak isteyen toksik yöneticiler tarafından kullanılmaktadır.
İK Yöneticileri Gaslighting Karşısında Nasıl Bir Tutum İzlemeli?
Gaslighting’in uygulayan kişinin amacı karşısındaki kişinin kendinden şüphe etmesini sağlamaktır. Haksızlığa uğradığını düşünen bir çalışan bu durumu paylaşma kararı aldığından durumun yöneticileri, İk profesyonelleri tarafından önemsenmesi ve dikkate alınması oldukça önemlidir. Çalışanların deneyimlerini paylaşmalarını teşvik etmeniz, düzenli geri bildirim almanız ekibinizin motivasyonunu kaybetmemesi için oldukça önemlidir. Ekip üyelerinin ani performans düşüşleri yaşaması, ilgilerini kaybetmesi gibi durumları dikkatle incelemeli ve Gaslighting belirtilerine karşı tetikte olmanız gerekir. Ekipten birinin farklı bir çalışan hakkında olumsuz yorumlarda bulunması durumunda kanıta dayalı örnekler istemeli ve kendi değerlendirmenizi yapmadan karar vermemelisiniz.
Büyük İstifa Hareketinden Olumsuz Etkilenmemek İçin Ekibinizin Motivasyonunu Kontrol Altında Tutun
Covid-19 pandemisinin iş hayatında doğurduğu sonuçlardan biri de Büyük İstifa Hareketi. Büyük istifa hareketi olarak nitelenen toplu istifa dalgası işgücünün gönüllü göçünü ifade ediyor. Çalışan bağlılığının arttırılmasının önem kazandığı bu istifa dalgası döneminde mobbing konusunda her zaman olduğundan daha dikkatli davranmalısınız. Büyük istifa hareketinin etkisiyle çalışanlar sadece iş gücüne sağladığı katkıya değil birey olarak haklarına saygı duyan şirketler için çalışmayı tercih ediyorlar. Hiyerarşi ve güç dengesizliği yaratmayı hedefleyen çalışanların belirlenmesi ve uygun şekilde yönlendirilmesi konusunda en büyük iş yine İK profesyonellerine düşüyor.