İşten Çıkış Kodu Nedir, İşten Çıkış Kod Listesi

İşten çıkış süreçleri, insan kaynakları profesyonelleri için organizasyonun yasal uyumluluğunu korumak adına büyük bir önem taşıyor. İşe alımdan yetenek yönetimine, performans değerlendirmelerinden işten çıkış sürecine kadar pek çok alanda efor gösteren insan kaynakları uzmanları işten çıkış sürecinde de birçok detay ile ilgileniyor. 

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) işten çıkış sebeplerinin doğru kodlarla bildirilmesi işten çıkış sürecinin kritik noktaları arasında yer alıyor. SGK tarafından belirlenen işten çıkış kodları, çalışanın iş sözleşmesinin hangi sebeple sonlandırıldığını özetliyor. Ayrıca,  işten ayrılan personelin haklarını belirlemede kullanılıyor. Örneğin, işten çıkış kodu, bir çalışanın tazminat haklarından yararlanıp yararlanamayacağını direkt olarak etkiliyor. Siz değerli İK profesyonelleri için işten çıkış kodlarını doğru kullanmak, hukuki sorunları önlüyor. Ayrıca, şeffaf ve adil bir işten çıkış süreci, işveren markasını güçlendiriyor. İşten çıkış kodları hakkında aklınızda sıralanması muhtemel tüm soruların yanıtları, sayfanın devamında sizleri bekliyor.

İşten Çıkış Kodu Nedir?

İşverenlerin, işçilerin iş sözleşmelerinin sonlanmasının ardından Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmesi gereken kodlara işten çıkış kodu adı verilir. 

4857 sayılı İş Kanunu’na göre; işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmalıdır. İşveren ayrıca fesih sebebini açık, kesin bir şekilde belirtmekle yükümlüdür.

İşçinin ne sebeple iş akdinin sonlandırıldığı kendisine net bir şekilde yazılı ve açıklayıcı olarak bildirildikten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’na da işten çıkışın tarihi, nedeni ile birlikte bildirilmesi gerekmektedir. Kuruma yapılacak bu bildirim elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sayfasından yapılır. 

Sistemde çıkış bildirimi yaparken seçilen işten çıkış kod ile işten çıkarılan işçiye yapılan çıkış ödemesi uyumlu olmalıdır. 

İşten çıkış süreçleri üzücü de olsa insan kaynaklarının yapması ve yürütmesi gereken görevlerdir. İdenfit insan kaynakları yönetimi yazılımı ile offboarding – işten çıkış sürecini maksimum iletişimle yönetin.

idenfit offboarding modülü hakkında bilgi sahibi olmak için formu doldurun, size ulaşalım!

SGK İşten Çıkış Kodları Neden Önemlidir?

İşten çıkış kodları, iş sözleşmesinin ne için, ne sebeple ve hangi tarafın talebi ile sonlandığını anlatır. Bu kodlar ayrıca sözleşmeni sonlanmasından sonra işçinin hangi haklara sahip olacağının ya da olmayacağının tespitini sağlar. İşten ayrılma kodları ile işçinin ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ya da işsizlik maaşı alıp almayacağı tespit edilir.

Tazminat haklarının doğru bir şekilde belirlenmesi açısından Sosyal Güvenlik Kurumu sistemine iş sözleşmesi biten çalışanın işten çıkış kodu doğru bir şekilde girilmelidir. Sgk işten ayrılış kodları yanlış girildiğinde; işçi aslında hakkı olan çeşitli tazminatlardan mahrum kalırken işveren de çeşitli zorluklarla karşılaşır.

2024 İşten Çıkış Kodları ve Anlamları

İşten Çıkış Kodu	Fesih Nedenleri	Kıdem Tazminatı	İhbar Tazminatı
1	Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi
2	Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi
3	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)		❎*
4	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi	✅	✅*
5	Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi	✅
8	Emeklilik (yaşlılık) veye toptan ödeme nedeniyle	✅
9	Malulen emeklilik nedeniyle	✅
10	Ölüm	✅
11	İş kazası sonucu ölüm	✅
12	Askerlik	✅
13	Kadın işçinin evlenmesi	✅
14	Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması	✅
15	Toplu işçi çıkarma	✅	✅*
16	Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli
17	İşyerinin kapanması	✅	✅*
18	İşin sona ermesi	✅	✅*
19	Mevsim bitimi
20	Kampanya bitimi
21	Statü değişikliği
22	Diğer nedenler
23	İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih	✅
24	İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih	✅
25	İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile fesih	✅
26	Disiplin Kurulu kararı ile Fesih
27	İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih	✅
28	İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih	✅
30	Vize süresinin bitimi
31	Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih	✅	✅
32	4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile feshi	✅	✅
33	Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi	✅
34	İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih	✅	✅
35	Devlet memurluğuna geçenler	✅
36	KHK ile işyerinin kapatılması
37	KHK ile kamu görevinden çıkarma
38	Doğum Nedeniyle İşten Ayrılma
39	696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş
40	696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi sebebiyle çıkış	✅	✅

❎:İşveren hak kazanır.

✅: İşçi hak kazanır.

*: İhbar süresine uyulmaması durumunda hak kazanılır.

Hangi Çıkış Kodlarından Kıdem Tazminatı Hakkı Kazanılır?

Kıdem tazminatı hakkı kazandıran çıkış kodları:

• 4: İşveren tarafından haklı sebep olmaksızın iş sözleşmesinin feshedilmesi.
• 8: Emeklilik (yaşlılık) ya da toptan ödeme nedeniyle ayrılma.
• 13: Kadın işçinin evlenmesi sonucu işten ayrılma.
• 17: İşyerinin kapanması nedeniyle işten çıkış.
• 23: İşçi tarafından zorunlu nedenle iş sözleşmesinin feshedilmesi.
• 25: İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işten ayrılma.
• 34: İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle işten çıkış.

Bu kodlar, çalışanların çeşitli nedenlerle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı talep etme hakkına sahip olduğunu gösterir.

Hangi Çıkış Kodlarından İhbar Tazminatı Hakkı Kazanılır?

İhbar tazminatı, işverenin veya işçinin iş sözleşmesini belirli bir süre öncesinden bildirmesi gerektiğinde, bu sürenin gözetilmemesi durumunda ödenen tazminattır. İhbar tazminatı kazandıran işten çıkış kodları şunlardır:

• 4: İşveren tarafından haklı sebep olmaksızın iş sözleşmesinin feshedilmesi.
• 17: İşyerinin kapanması.
• 18: İşin sona ermesi.
• 31: Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında işten çıkış.
• 34: İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle işten çıkış.

Bu kodlar, işverenin ya da işçinin iş sözleşmesini sonlandırma sürecini yasal olarak düzgün bir şekilde yönetmeleri gerektiğini vurgular. İşveren veya işçi, bu kodlar altında iş sözleşmesini sonlandırdığında, karşı tarafa ihbar süresine uygun şekilde tazminat ödemek zorundadır.

29 nolu SGK İşten Çıkış Kodu Ne Zaman İptal Edildi?

29 numaralı SGK İşten Çıkış Kodu, işverenler tarafından “işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih” gerekçesiyle kullanılmaktaydı. Ancak, COVID-19 salgını sırasında uygulanan işten çıkarma yasağına rağmen bu kodun kötüye kullanılması sonucunda çalışanlar tarafından ciddi eleştiriler alındı. İşverenler, bu kodu farklı nedenlerle işten çıkarmalarında bir “kurtarıcı” olarak görebiliyor ve bu durum çalışma hayatında büyük belirsizliklere yol açıyordu. Bu sorunlar üzerine harekete geçen Sosyal Güvenlik Kurumu, 2021 yılında önemli bir düzenlemeye imza attı.

Sosyal Güvenlik Kurumunun Yeni Belirlediği İşten Çıkış Kodları Hangileridir?

Sosyal Güvenlik Kurumu, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/2 maddesi çerçevesinde işveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar nedeniyle yapılan işten çıkarmaları daha şeffaf bir şekilde sınıflandırmak amacıyla yeni işten çıkış kodlarını belirlemiştir. İşte SGK’nın yeni düzenlemesiyle getirilen işten çıkış kodları:

• Kod 42: İşçinin, iş başvurusu sırasında yalan beyanda bulunması.
• Kod 43: İşçinin işveren ya da ailesine hakaret etmesi veya onlara karşı asılsız suçlamalarda bulunması.
• Kod 44: İşçinin iş yerinde cinsel tacizde bulunması.
• Kod 45: İşçinin sarhoş veya uyuşturucu etkisi altında iş yerine gelmesi ya da iş yerinde bu maddeleri kullanması.
• Kod 46: İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanması, hırsızlık yapması ya da işverenin meslek sırlarını ifşa etmesi.
• Kod 47: İşçinin iş yerinde suç işlemesi.
• Kod 48: İşçinin izinsiz olarak ardı ardına işe gelmemesi.
• Kod 49: İşçinin üstlendiği görevleri yapmaktan ısrarla kaçınması.
• Kod 50: İşçinin ihmali sonucu iş yerinde ciddi zararlara neden olması.

SGK İşten Çıkış Kodu Nasıl Öğrenilebilir?

İşten çıkış kodlarını öğrenme için öncelikle işverenin kodu Sosyal Güvenlik Kurumu sistemine girmiş olması gerekmektedir. İşten çıkış kodumu nasıl öğrenebilirim diye merak edenler, işveren sisteme kodu girmişse e-devlet sistemi üzerinden 4A, 4B ve 4C sayfalarından işten çıkış kodunu öğrenilir.

SGK İşten Çıkış Kodu Yanlış Girilirse Ne Olur?

SGK’ye yanlış girilen işten çıkış kodları, çalışanların işsizlik maaşı, yeni iş başvuruları üzerinde ciddi sonuçlar doğurur. Bir çalışanın işten ayrılma sebebini belirtir. Böylece İŞKUR tarafından işsizlik maaşı hak edişinde anahtar bir faktördür. Eğer kod, çalışanın aleyhine yanlış girilirse, işsizlik maaşı alamama veya yeni iş bulmada zorluk gibi sorunlar yaşanır. Bu tür bir yanlışlık, işçinin kariyerine zarar verebilecek uzun vadeli etkilere neden olur. Bu nedenle, yanlış işten çıkış kodu vakalarında hızlı ve etkili düzeltme mekanizmalarının devreye girmesi kritik önem taşır.

Hatalı Çıkış Kodu Seçimi Düzeltilebilir mi?

Hatalı kodu seçimi, işçi ve işverenin ortak başvurusuyla SGK’ya yapılan bildirimle düzeltilir. İşveren, işçinin işten çıkışını bildirdikten sonra farkına varılan hataları 10 gün içinde düzeltir. Eğer bu süre içinde düzeltme yapılmazsa, işverenin işçiyle birlikte Sosyal Güvenlik Merkezine başvurarak düzeltme talebinde bulunması gerekir. Ancak, işverenin bu talebi reddetmesi durumunda işçi, arabuluculuk veya yargı yoluyla haklarını arar. Bu süreç, hatalı kodun işçi üzerindeki olumsuz etkilerini minimize etmek için hızlı bir şekilde yönetilmelidir.

İşten Çıkış Kodu Kaç Gün İçerisinde Düzeltilir?

İşveren tarafından işçinin ayrılmasından itibaren 10 günlük yasal süre içinde düzeltilmelidir. Bu süre, işverenin yanlış ya da eksik bilgi vermesi durumunda işçinin mağduriyetini önlemek için önemlidir. 10 gün içinde işveren tarafından gerekli düzeltmeler yapılmazsa, işçinin SGK’ya başvurma hakkı bulunmaktadır. İşçi, SGK’dan olumlu bir sonuç alamazsa, hukuki yollara başvurur. Şşten çıkış kodunun düzeltilmesini talep eder. Bu, işçinin gelecekteki işsizlik ödeneği ve diğer yasal hakları açısından hayati öneme sahiptir.

İşten Çıkış Kodu Değiştirme Davası

İşçinin yanlış işveren raporlaması sonucu oluşan mağduriyeti düzeltmek için açılır. Bu tür davalar, işçinin işsizlik maaşı başta olmak üzere birçok hakkını doğrudan etkiler. Örneğin, haksız yere ‘ahlaksız davranış’ gerekçesiyle işten çıkarıldıysa v işsizlik maaşı alamaz. Dolayısıyla işçi bu durumu düzeltmek için tespit davası açar. Davanın sonucunda, mahkeme işçinin lehine karar verdiğinde SGK kayıtlarında düzeltilir. Böylece işçi hak ettiği ödenekleri alır.

Sık Sorulan Sorular