Kötü niyet tazminatı, işverenin art niyetli davranışları neticesinde işçinin zarar görmesi ve işini kaybetmesi durumunda almaya hak kazandığı tazminat türüdür. Zaman zaman işçi ve işveren arasında çeşitli nedenlerle anlaşmazlık yaşanması söz konusu olabilir.Kamu kurumları veya mahkemelerde hak arayışına giren işçinin bu nedenlere bağlı olarak iş sözleşmesi feshedildiğinde ciddi yaptırımlar uygulanabilir. Peki, işçi hangi durumlarda kötü niyet tazminatı almaya hak kazanır?
Kötü Niyet Tazminatı Nedir?
İş güvencesinden yararlanma hakkı olmayan, belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçinin, iş sözleşmesinin işveren tarafından art niyetli olarak feshedilmesi halinde ödenen tazminata kötü niyet tazminatı adı verilmektedir. Şartları ve detayları 4857 sayılı İş Kanununda düzenlenmiştir. İşçi ile işveren arasında yaşanan anlaşmazlıklarda her iki tarafı da gözeterek hukuki yaptırım uygulanmasına olanak sağlayan kötüniyet tazminatı ihbar ve kıdem tazminatlarından bağımsız hesaplanmaktadır. Kötü niyet tazminatı almaya hak kazanan bir işçinin kıdem ve ihbar tazminatı hakları saklıdır.
Hangi Durumlarda Tazminat Almaya Hak Kazanılır?
Tazminat alma şartları yasalar kapsamında kesin olarak sınırlandırılmamıştır ve diğer tazminat türlerinden farklı olarak özel bir sebep bulunması gerekir. İşçinin, işveren tarafından sergilenen bir davranışın kötü niyet belirtisi olduğunu ispat etmesi gerekir. 4857 sayılı İş Kanununun 17. Maddesinde belirtildiği üzere İş Kanununun 18 ile 21. maddelerinin kapsamı dışında kalan işçiler tazminat talebinde bulunabilirler.
İş güvencesi kapsamında yer alan işçiler tazminattan yararlanamazlar. İş güvencesi kapsamında sayılması için;
- İşçinin mevcut işyerinde 6 aydan uzun süredir çalışması,
- İşçinin iş sözleşmesinin belirsiz süreli olması,
- İşyerinde en az 30 işçi çalışması ve işçinin işveren vekili benzeri bir pozisyonda çalışmaması gerekir.
Kötü niyet tazminatına hak kazanılabilmesi için işverenin iş akdini kötü niyet içerisinde feshetmiş olması gerekir ve bunun belirli kriterleri vardır. Kadın işçinin hamile olduğunu öğrenen işverenin iş akdini sonlandırması gibi örnekler art niyet tazminatı gerekçesidir. İş sözleşmesinin kötü niyet ile feshedildiğinin işçi tarafında ispatlanması gerekmektedir.
Kötü Niyet Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İş sözleşmesinde belirlenen ihbar süresinin 3 katı olacak şekilde hesaplama yapılmaktadır. Yapılan iş sözleşmesinde ihbar süresi belirlenmediyse 4857 sayılı İş Kanununda geçen ihbar süreleri üzerinden hesaplama yapılır.
4857 sayılı İş Kanunu kapsamında;
İşçinin 6 aya kadar olan kıdemi için 2 hafta,
İşçinin 6 aydan 1,5 yıla kadar olan kıdemi için 4 hafta,
İşçinin 1,5 yıldan 3 yıla kadar olan kıdemi için 6 hafta,
İşçinin 3 yıl ve üzeri olan kıdemi için 8 hafta ihbar süresi hakkı vardır. Tazminat hesaplamasında brüt maaş üzerinden hesaplama yapılmaktadır.