Part Time Çalışma Maaşı Nasıl Hesaplanır?

Part time ya da diğer adıyla kısmi süreli çalışma nedir ve part time çalışma maaşı nasıl hesaplanır?

Part Time Çalışma Şartları Nelerdir?

Kısmi süreli çalışma, günümüzde iş ilişkilerinin giderek esnek bir hal almasıyla yaygınlaşmış bir iş sözleşmesi türüdür. İş dünyasında artan rekabetin getirisi olarak işverenler, daha verimli bir çalışma ortamı yaratmak için part time iş arkadaşları edinmek istiyorlar. Part time istihdam edilenlerin sayısındaki artışa bakıldığı zaman, bu çalışma türünün işverenler tarafından oldukça tercih edildiği de görülüyor.

Part time çalışma, Türkiye’de 2003 yılında 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesinde düzenlenmiş ve yasal bir kimlik kazanmıştır. Bu maddeye göre; işçinin haftalık normal çalışma süresinin, tam zamanlı iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre daha az olması koşulunda sözleşme kısmi süreli iş sözleşmesi olarak ifade edilmiştir. Ülkemizde ise bu çalışma türü genelde ev hanımları, emekliler ve öğrenciler tarafından tercih edilmektedir.

Part Time Çalışma Nedir?

Kısmi süreli çalışma daha yaygın kullanımıyla part time çalışma, haftanın bazı günlerinde ve günün sınırlı saatlerinde gerçekleşen çalışma sistemi olarak ifade edilir. Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) kısmi süreli çalışma tanımı; işçi ve işverenin karşılıklı anlaşmasıyla gerçekleşen ve normal çalışma süresine göre daha az çalışılan düzen şeklindedir.

Yasal olan haftalık tam zamanlı çalışma süresi 45 saat olarak belirlenmiştir. Part time çalışma süresi ise tam zamanlı çalışmanın 2/3 oranına kadar olan çalışmadır. Öyleyse kısmi süreli bir çalışanın haftalık çalışma süresi 30 saati geçmemelidir. 30 saat olan çalışma süresi 6 gün içinde tamamlanmalıdır. Bunun sebebi ise 6 gün çalışmış olan işçiye yedinci gün haftalık izin verilmesi zorunluluğudur.

Part Time Sigorta Primi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Part time çalışan işçiler ile tam süreli çalışan işçilerin, çalışma sürelerinin yani sigorta prim ödeme gün sayılarının hesaplanması birbirinden farklıdır. Tam süreli işlerde sigorta prim hesaplama konusunda, işçilerin çalıştıkları gün sayısı önem arz ederken part time işlerde işçilerin çalıştıkları süre önem arz eder.

Part time çalışan bir kişinin prim gün sayısı Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 101. maddesine göre aşağıdaki basamakları izleyerek hesaplanır:

• Çalışan kişinin o ay içerisindeki toplam çalışma saati hesaplanır.
• Bu süre 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirlenmiş olan günlük yasal çalışma saati 7,5’e bölünür.
• 7,5 saat altında çıkan süre 1 iş günü olarak hesaplanır ve üzerine eklenir.
• Çıkan değer ile çalışanın 1 ay içerisinde çalıştığı gün sayısı bulunmuş olur.

Örneğin; part time çalışan bir üniversite öğrencisi düşünelim ve bir ay içerisinde 72 saat çalışmış olsun. Şimdi onun sigorta prim gün sayısını hesaplayalım. Bu durumda bu öğrencinin çalıştığı gün sayısı; 72:7,5=9,6 olarak bulunur. 9 gün 6 saat demektir bu. 6 saati de 1 güne yuvarlayarak bu öğrenci için bir ayda toplamda 10 gün çalışmıştır diyebiliriz.

Part Time Çalışma Maaşı Nasıl Hesaplanır?

Part time çalışma maaşı hesaplaması, kanunlar göz önünde bulundurularak asgari ücretin altına düşmeyecek şekilde yapılır. İşletme içerisinde benzer pozisyon için hem tam zamanlı hem de kısmi zamanlı çalışan mevcut ise bu çalışanlar oransal olarak aynı haklara sahip olmalıdır. Ayrıca iş sözleşmesinde belirlenen aylık ücret göz önünde bulundurularak part time çalışma maaşı hesaplaması yapılmalıdır.

Part time çalışanın maaşı hesaplanırken sırasıyla aşağıdaki maddeler uygulanır:

• Benzer pozisyonda tam zamanlı çalışan kişinin maaşı aylık standart çalışma süresine bölünür.
• Çıkan sonuç işletmedeki saatlik çalışma ücretidir.
• Part time çalışanın aylık çalıştığı süre saatlik çalışma ücreti ile çarpılır.
• Çıkan tutar part time çalışanın aylık maaşıdır.

Örneğin; part time çalışan üniversite öğrencisi ayda 72 saat çalışmıştı. Şimdi aylık maaşını hesaplayalım:

• Haftalık 45 saat benzer pozisyonda çalışan kişinin maaşı 3600 TL olsun.
• Haftalık 45 saat, aylık 45×4=180 saat (çalışma süresi)
• 3600/180=20 TL (saatlik ücret)
• 72×20=1440 TL (part time çalışanın aylık maaşı)

Part Time Kıdem Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar tam süreli çalışanlarda olduğu gibi kıdem tazminatı hakkından faydalanabiliyor. Part time kıdem süreleri, çalışanın işe başladığı tarihten itibaren geçerli bir nedene bağlı olmadan iş sözleşmesinin haksız biçimde sonlandırıldığı ana kadar geçen süreye göre belirlenir. Ayrıca kıdem tazminat süresi hesaplanırken kısmi süreli iş sözleşmesinin başlangıç ve bitiş yılı esas alınmalıdır.

Part Time Çalışanlar İçin Aylık SGK Bildirgesi Nasıl Yapılır?

İşverenler, ay içerisinde 30 günden az çalışan ve eksik ücret ödenen çalışanları için SGK’ya eksik gün bildirimi yapmak zorundadır. İşveren, kısmi iş sözleşmesi, aylık prim ve hizmet belgesi, ücretsiz izin belgesi ve eksik gün bildiri formunu SGK’ya birlikte vermelidir. Bu bildirinin SGK’ya her ay gönderilmesine gerek yoktur, bir kez iletilmesi yeterlidir.

Part Time Çalışanlar GSS Borcu Oluşmaması İçin Ne Yapmalı?

İşçi yalnızca bir işverenle çalışıyor ve haftada 30 saatten az çalışıyorsa tam zamanlı bir çalışana göre SGK gün sayısı tamamlanmamış oluyor. Bu durumda işçinin SGK gün sayısı en fazla 17 gün olur yani 30 güne tamamlamak için 13 gün eksiği kalmış oluyor.  Bu durumda Genel Sağlık Sigortası borcunun oluşmaması için işçinin sigorta primlerini kendisinin ödemesi gerekiyor.

Part Time Çalışanlar Yıllık İzinlerini Nasıl Kullanır?

Part time çalışanlar tam zamanlı çalışanlar gibi kıdemlerine göre belirlenen gün sayısı kadar izin hakkına sahiptir. İşe girdiği tarihten bu yana 1 yıl geçmiş olan kısmi süreli çalışanlar yıllık izne çıkabilir. Yıllık izne çıkan çalışanın ilgili ayda kullandığı izin gün sayısı içerisinde, toplam part time çalışacağı süre doğrultusunda ödemesi yapılır.

Part Time Çalışma Şartları Nelerdir?

Günümüzde çok çeşitli çalışma saatlerinin varolmasıyla alışkanlıklar ve beklentiler değişerek farklı bir hal aldı. Bu nedenle herkes kendine uygun olan çalışma sistemini tercih etmeye başladı. Bu tercihlerde özellikle dünyada 80’li yıllardan sonra, ülkemizde son 20 yılda yaygınlaşan “part time” çalışmanın öne çıktığı görülüyor. Peki bu esnek çalışma düzeninin çalışma şartları nelerdir?

• Kısmi süreli çalışan kişiler tam süreli çalışanlara tanınan tüm haklardan faydalanabilir.
• Tam zamanlı çalışanlara tanınan prim, gıda, iletişim vb. gibi ödemelerden de yararlanır.
• İşçi, toplamda yasal azami çalışma süresi olan 45 saati aşmadığı sürece birden fazla işyerinde part time iş sözleşmesi ile çalışabilir.
• Yarı zamanlı çalışanların işverenleri tarafından sigortalarının yapılması zorunludur.
• Hafta tatili tam olarak düzenlenmemiş olsa dahi part time çalışan birine haftalık 30 saat çalışmışsa hafta tatili olarak bir gün içerisinde yapmış olduğu çalışma süresi kadar ücret ödenir.
• Çalışanların çalışma süresi kısmi süreli iş sözleşmesinde belliyken çalışacağı günler belirsizdir.
• Part time çalışmada en fazla çalışma süresi haftada 30 saat olarak belirlenmiştir.
• Geçici iş ilişkilerinden farklı olacak şekilde düzenli ve sürekli çalışmayı gerektirir.
• Kısmi süreli iş sözleşmesinde, işçi ve işveren asgari belirlenen ücretin altına düşmeden ücreti özgürce belirleme hakkına sahiptir.
• İşletme içerisinde tam süreli çalışmadan kısmi süreli çalışmaya, kısmi süreli çalışmadan tam süreli çalışmaya geçiş istekleri işveren tarafından bağlayıcılığı olmasa bile değerlendirilebilir.
• Part time çalışma şartları çalışana bağımsız ve serbest zaman kazandırır, özel hayat kalitesini arttırır.