Öncelikle stratejik yönetim nedir?
Yaşamın ve insanların değişmesiyle beraber işletmelerin de hedeflerine ulaşması ve planlarını gerçekleştirebilmesi için insan kaynağına hem daha çok önem vermesi hem de yönetim konusunda değişikliklere gitmesi gerekir. Bu ihtiyacın ortaya çıkması ile beraber insan kaynaklarının gelişimi ile ilgili çeşitli çalışmalar ortaya çıkar. Yani insan kaynakları yönetimi konusundaki işlevlerin ve faaliyetlerin alanı biraz daha genişler.
İşletmeler hedeflerine ulaşmak için çalıştıkları yolda insan kaynaklarına da stratejik düşünce yöntemiyle yaklaşmaya başlar. Stratejik insan kaynakları yönetimi konusunun temel amacı; yüksek motivasyona sahip, yeniliklere açık, becerikli ve kararlı şekilde çalışan insanlar yetiştirerek rakipleriyle rekabet ederek avantajlı bir duruma geçmektedir. Stratejik insan kaynakları yönetimi ile geleneksel insan kaynakları yönetimi arasındaki en belirgin fark; performans kriteridir.
İnsan kaynakları yönetiminde performans bireysel bir gösterge olurken stratejik insan kaynakları yönetiminde ise bu performans ölçütü tüm grubu kapsar. Stratejik düşüncede işletmenin hedefine ulaşırken izleyeceği yola dair araştırmalar yapılıp sonuçlara bağlanır. İşletmelerin tüm hiyerarşi şemalarında alınan kararların, çalışmaların, kuralların ve faaliyetlerin bir çatının altında toplanarak idari sistemlerle beraber geliştirilmesi yalnızca stratejik yönetim uygulayarak mümkün olur.
Stratejik insan kaynakları yönetiminde geleneksel insan kaynakları yönetimi, stratejik planlamayla bütünleştirilerek düşünülür. İşletmenin hedeflerine ulaşması için sistemli bir şekilde planlanan stratejik insan kaynakları yönetimi, en genel tabiriyle insan kaynakları çalışmalarının planlanmış ve bütüncül bir versiyonudur. Yani işletmenin çevresiyle uyumu, rekabet üstünlüğü ve amaçlarına ulaşması için bütünleşik olarak gerçekleştirilen faaliyetlerin sürdürülebilir bir yönetim anlayışına entegre edilmesidir.
İnsan Kaynakları Yönetimi Nedir?
İnsan kaynakları yönetimi tanımı; en genel ifadeyle şirket amaç ve stratejisi doğrultusunda çalışanların yönetimi ve idaresidir. İnsan kaynakları yönetimine başlamadan önce istenen sonucun doğru bir şekilde belirlenmesi, doğru insanları seçmenin yanı sıra amaca yönelik etkili bir şekilde çalışmayı da kolaylaştırır. İnsan kaynakları; şirketteki çalışanların, bilgileri, tecrübeleri, becerileri, performansları ve karakterleriyle ortaya koyduklarının toplamıdır.
Bütün bu sebeplerden dolayı “İKY nedir?” diye sorulduğunda şirketin en değerli kaynağı olduğu cevabı verilebilir. Yönetim ile beraber şirketin işe alım sürecinden iyi bir insan kaynağının yaratılmasına ve eldeki kaynağın verimli biçimde kullanılmasına kadar tüm aşamalar planlanır. İnsan kaynakları yönetimi, sürecin işleyişi ve uzmanların yaptığı işlerle ilgili daha detaylı bilgiye insan kaynakları yönetimi yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulanma Adımları
Stratejik insan kaynakları planlaması; rekabet ortamını ve çevresel koşulları göz önüne alan, uzun vadeli ve kapsamlı bir yaklaşımdır. Uygulama adımlarının ilkinde şirketin misyonu, hedefleri ve yönetim felsefesi belirlenir. İkinci adımda ise çevresel şartlar değerlendirilir ve hem iç hem de dış çevre analizi yapılır. Bir sonraki aşamada fonksiyonel ve kurumsal aşamada hareket planı yani strateji oluşturulur.
Ardından strateji hayata geçirilir ve strateji değerlendirilerek kontrol noktaları belirlenir. İnsan kaynaklarıyla ilgili olarak bir stratejik yönetimden bahsetmek için işletmenin rekabet avantajı yaratmaya dair bir çaba içerisinde olması gerekir. Kurumların en çok rekabet üstünlüğü sağlayabildiği kaynak da insan olduğu için stratejik önem, insan kaynağına verilir. Dolayısıyla kurumun kültürü ve hedefleri doğrultusunda insan kaynağına yatırım yapılır.
İşletmenin stratejik hedeflerini de içine alan bu yönetim anlayışı; seçme, yerleştirme, eğitim, gelişim, motivasyon ve bağlılık gibi konuların hem uyumlu hem de birbirini tamamlayıcı şekilde yürütülmesini sağlar. Yapılan tüm faaliyetler kısa süreli uygulamalar olabileceği gibi şirket politikası haline getirilerek kurumun kültürünün bir parçası da yapılabilir. Bu noktada asıl önemli nokta; faaliyetlerin uzun vadeli planları içermesidir.
Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Amacı
Genel olarak stratejik insan kaynakları yönetimi; dört temel amaca sahiptir.
- Becerileri olan bir kadro oluşturarak bu kadronun gelişimlerinin sağlanması ve takip edilmesiyle beraber rakiplerden daha zeki hamleler yapan ve esnek bir stratejiye sahip olan işletmeler oluşturmak.
- Rekabet üstünlüğü yaratmak amacıyla gereksinim duyulan yetenekli, işine sadık ve yüksek motivasyona sahip bireylerin işletme istihdam edilmesini sağlayarak stratejik bir güç yaratmak.
- İnsan kaynakları yönetimi sürecinin işletmedeki ihtiyaçlara, beklentilere ve stratejiye entegre biçimde çalışmasını sağlamak.
- İnsan kaynakları uygulamalarının yöneticilerce günlük çalışmaların ve sorumlulukların bir parçasıymış gibi görülmesini sağlayarak bu yönde faaliyetlerde bulunulmasını desteklemek.
Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Temel Özellikleri
Stratejik insan kaynakları yönetimi, geleneksel prensiplere göre makro özellik taşır. Bu yüzden bireysel performanslar yerine örgütsel ve grubu kapsayan performansları odak noktası olarak alır. Gelişen bir sorunun çözümü için insan kaynakları uygulamalarına değil, insan kaynakları sistemlerine odaklanır. Stratejik yaklaşımda faaliyetler birbirinden ve işletmenin stratejilerinden bağımsız şekilde değil, bağlantılı ve tamamlayıcı biçimde ele alınır.
Bunların yanı sıra stratejik insan kaynakları yönetimi anlayışına göre işletme stratejisini hayata geçiren en tepedeki yöneticilerle işletmedeki çalışanlar ortak gibi hareket etmelidir. Ayrıca bu yaklaşımda işletmedeki iç kaynaklar ile dış gelişmeler düzenli ve sürekli olarak izlenmelidir. Sağlıklı bir stratejik insan kaynakları yönetimi uygulayabilmek için işletmedeki çalışanların değerlerinin, tutumlarının ve davranışlarının anlaşılması ve değerlendirilmesi de önemlidir.
Stratejik insan kaynakları yönetimi, insan kaynakları yönetimi bölümünü sınırları olan bir alanda uzmanlık gösteren ve belirli destekleri sağlayan bir birim olma özelliğinden çıkararak işletmeyle bütünleşmiş, vizyona, misyona ve amaçlara uygun şekilde bireyleri yöneten bir birim haline getirir. Böylece çalışanlar için kurumun hedeflerine uygun faaliyetler sürekli olarak planlanır ve devamlı bir paylaşım gerçekleşir.
Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Sürecinin Aşamaları
Sürecin en başına bakıldığı zaman stratejik planlama grubu ile insan kaynakları departmanının birbirinden bağımsız bir şekilde çaba gösterdiği ve birbiriyle herhangi bir ilişkide bulunmadan işletme içinde yer edinmeye çalıştığı görülebilir. Stratejik insan kaynakları yönetimi devreye girdiği zaman bu iki grubun arasındaki bağların zaman içerisinde gelişmeye başladığı gözlemlenebilir.
Sürecin bu aşamasında işletme stratejisi belirleyen planlama grubuna ihtiyaç duyduğu bilgileri gerçek zamanlı olarak insan kaynakları departmanı sağlar. Bu aşamada da sağlıklı bir şekilde geçildiği zaman, artık stratejik planlama ekibiyle insan kaynakları ekibi arasındaki ilişkiler daha yoğun hale gelir. Hatta insan kaynakları departmanını, stratejik planlama ekibinin strateji belirleme ve stratejileri uygulama faaliyetlerine katkıda bulunduğu görülebilir.
Dolayısıyla yukarıdaki aşamalar tamamlandıktan sonra etkili bir stratejik insan kaynakları yönetiminin gerçekleşmesi için ihtiyaç duyulan insan kaynakları ve strateji bağlantısı sağlanmış olur. Son aşamaya gelindiğinde stratejik insan kaynakları yönetimiyle işletmedeki beklenmeyen yönetimsel ya da örgütsel olaylar ile başa çıkabilme yeteneği artmış olur. Ayrıca bu konuda yapılacak etkinlikler ve faaliyetler de kolay bir hale gelir.
Hem kuruma yönelik olan hem de çevresel değişikliklere uygun şekilde düzenlenen işletme stratejisini belirleme ve uygulama konusunda insan kaynakları fonksiyonu, aktif bir şekilde görev alır. Stratejik planlama sürecine de katkı sağlayacak olan insan kaynakları departmanının kendi yönetim sürecini planlı bir şekilde yürütmesi önemlidir. Ek bir sürece dahil olmak kapsamlı ve düzenli bir çalışmayı gerektirir.
İnsan kaynakları departmanının özlük bilgileri, işe alım süreci, eğitimler, varlıklar, dokümanlar, belgeler, yetenekler, çalışan performansları, çalışan maliyetleri, yan haklar, çalışan giderleri, sağlık bilgileri, toplu bilgilendirme iletileri, geri bildirimler ve işten çıkış süreci gibi tüm konuları hem planlı hem de profesyonel biçimde yönetebilmesi için geliştirilen Idenfit İnsan Kaynakları Yönetim Yazılımı, işlerin daha kolay şekilde yürütülmesine katkı sağlar.
