İş hayatında ghosting, ilişkilerden aşina olduğumuz bir kavramın iş dünyasına yansıması olarak son dönemde oldukça sık karşımıza çıkıyor. Ghosting kavramı biriyle olan tüm iletişimi aniden kesme eylemi olarak tanımlanıyor. Ghosting, ingilizcede hayalet anlamına gelen ghost sözcüğünden türetilmiş bir terim ve dilimizde gölgelenme olarak anılıyor. Herhangi bir açıklama yapılmadan tüm bağların kesildiği tüm ikili ilişkiler bu terimin kapsamında yer alıyor. İş hayatında aday, mülakat yapan profesyoneller veya işveren olarak ghostinge maruz kalmış olabilirsiniz. Peki ghosting nedir? Ghosting’e uğradığınızı nasıl anlarsınız? Ghosting karşısında nasıl bir tutum izlenmelidir?
Ghosting Nedir?
Sağlıklı iletişimin sağlam insan ilişkileri kurulması konusunda ne kadar önemli olduğu hepimizin malumu. Etkin iletişim konusunda başarılı bireylerin duygusal bağ kurma ve empati duyguları gelişmiştir. Ancak rutin hayatımızda yollarımızın kesiştiği her bireyle aynı etkili iletişimi kurma olanağımız olmayabilir. Belki iletişim başlangıcında gördüğü sorunlardan kaçınan veya açıklama yapmak istemeyen, empati yapma konusunda sorunlar yaşayan kişiler iletişimi ansızın kesmeyi tercih edebilir. Ghosting pek çok farklı nedene bağlı olarak gelişebilir ve günümüzde sık karşılaşılan bir fenomen haline gelmiştir.
Öncelikle duygusal ilişkilerde öne çıkan bir kavram olarak ele alınan ghosting yani gölgelenme günümüzde birçok farklı kapsamda değerlendirilmektedir. İş dünyasında ghosting de bu kapsama dahil edilen trendler arasında yer alır. Mülakatta beklenilen adayın görüşmeye gelmemesi, uzun süren bir mülakat süreci sonucunda geri dönüş alamayan adaylar ve işyerini ansızın bırakan çalışanlar… İş hayatında gölgelenme pek çok farklı şekilde karşımıza çıkıyor. Öyleyse profesyonel ghosting’i daha yakından tanımaya başlayalım.
İş Hayatında Ghosting Nedir?
Profesyonel gölgelenme birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Aday mülakat için onay vermesinin ardından mülakat saatinde ulaşılmaz hale gelebilir. Tüm şartlar üzerinde anlaşma sağladığınız bir aday sözleşme aşamasında sessizliğe bürünebilir. Prensipte anlaşarak son aşamaya kadar sabırla ilerlediğiniz mülakat sürecinde olumlu veya olumsuz dönüş alamadan habersiz kalınabilir. Deneme sürecinde olan bir çalışan herhangi bir açıklama yapmadan ortadan kaybolabilir. Gördüğünüz gibi profesyonel ghosting pek çok farklı şekilde karşımıza çıkabilir.
Yukarıda uzun uzadıya verdiğimiz örneklerin tamamında görebileceğiniz gibi senaryolar, ilgililer veya ghostinge maruz kalanlar değişebilir. Ancak bu senaryoların tümünde ortak bir nokta bulunur. Konu hakkında herhangi bir açıklama yapmadan ortadan kaybolan bir iş dünyası profesyoneli! Durumu daha net algılayabilmek adına iş dünyasında ghosting hakkında bazı ilginç istatistikleri incelemeye ne dersiniz?
Profesyonel Ghosting Hakkında İstatistikler
- Y kuşağı çalışanların %70’i ve X kuşağı çalışanların %61’i, ilk altı ay içerisinde bildirimde bulunmadan çalıştığı işten ayrıldığını bildirdi.
- Çalışanlar kötü çalışma koşulları (%68), ekonomik nedenler (%60) ve toksik liderler (%55) nedeniyle ghosting uyguladıklarını belirtti.
- Indeed tarafından yürütülen bir ankete göre çalışanların yüzde 77’si, işverenler tarafından gölgelenmeye maruz kaldığını belirtiyor.
- Aynı araştırmada iş arayan adayların %27’sinin ghostinge uğradığını ifade etti.
- İş arayan adaylar %20 oranında farklı bir teklif almaları nedeniyle ghosting uyguladıklarını bildirdi.
İş Hayatında Ghosting ve Sık Görülen Nedenleri
- Mülakat süreci tamamlanmasına rağmen olumsuz başvurular için dönüş yapılmaması en sık görülen gölgelenme nedenleri arasındadır. İşe alım ekibinde yaşanan değişikliklerde bu durumun gelişmesine neden olabilir.
- Şirketin işe alım yapacağı pozisyon için aciliyetin ortadan kalkması veya bütçe değişiklikleri nedeniyle adaylara dönüş yapılmadan süreç tamamlanabilir.
- Online görüşmelerin veya telefon konferanslarının adaylar tarafından yeterince ciddiye alınmaması mülakata katılmamalarına neden olabilir.
- İşten ayrılmanın en yüksek seviyede görüldüğü ilk altı ay içerisinde yetersiz eğitimler, kurum kültürüne uyum sağlayamama ve kötü çalışma şartları nedeniyle çalışanlar ghosting uygulayabilir.
- Kuşakların da profesyonel gölgeleme hakkında etkisi olduğu biliniyor. Z kuşağı çalışanların bu trendi uygulamaya daha yatkın olduğu bildiriliyor.
- Danışmanlık firmalarına devredilen işe alım süreçlerinin yeterli özenle yürütülmemesi ve adayların bilgilendirilmeden sürecin sona ermesi de sık görülen ghosting nedenleri arasında kabul ediliyor.
- İşe yeni başlayan çalışana aktarılan görev tanımı ve şartların gerçeklerle uyuşmaması sonucunda da bireyler ghosting uygulayabiliyor.
- Yol ve yemek ücreti vb. yan haklar konusunda son anda yaşanan farklılıklar adayların açıklama yapmadan ortadan kaybolmasına sebep olabiliyor.
- Uzun süren işe alım süreçlerinde adayların pozisyon hakkında hevesini kaybetmesi veya özel hayatında gerçekleşen değişiklikler nedeniyle ghosting’i tercih etmesi olasılığı da bulunuyor.
Ghosting ile Başa Çıkmak
Ghosting’e maruz kalmak, hem özel hayatınızda hem de iş hayatında değersiz veya önemsiz hissetmenize neden olabilir. Bu noktada süreci profesyonel olarak değerlendirmeniz gerekir. Öncelikle başvurduğunuz iş veya iş sürecini yürüttüğünüz kişi ile ilgili süreci detaylı şekilde değerlendirin. İkili iletişiminizde bu duruma neden olabilecek makul bir gelişme yaşanıp yaşanmadığını irdeleyin. Bu noktada makul bir gerekçe bulamazsanız iletişime geçme yöntemi denenebilir. İlgili kişiye telefon veya mail yoluyla ulaşarak durum hakkında bilgi talep edilebilir.
Durumla ilgili bu aşamaların tamamlanması halinde belirsizliğin devam etmesi durumunda akışa bırakmanız en iyi seçenek olabilir. Durum üzerinde aşırı düşünmek veya iletişim kurma noktasında ısrarcı davranmak psikolojinizi olumsuz etkileyebilir.
Ghosting daha yaygın hale gelir mi bilemiyoruz ancak uygulayan kişiler ve kurumlar için olumsuz pek çok duruma sebep olacağına dair hiç şüphemiz yok. İş süreçlerinde daha şeffaf ve sağlıklı iletişimle tüm sorunlar aşılabileceğine inanıyor ve idenfit olarak tüm iş süreçlerimizde aynı prensiple hareket ediyoruz!
