Etkili Bir İç Denetim Hizmetinde Güncel Trendler – 2

İşletmelerin iş modelleri, mevzuat gereklilikleri ve teknolojik gelişmeler gibi konularda kendilerini güncellerken iç denetim departmanının öngörülerine başvurarak ilerledikleri bilinmekte. Daha açık olursak, iç denetimin temel rolleri arasında, işletmenin karar vericilerinin kurumsal varlıkları ve işletme itibarını korumalarına yardımcı olmak bulunuyor. Etkili iç denetimin trendleri konusuna bir önceki yazımızda başlamıştık. İç denetimin işlevi, iş süreci riskleri ve kontrolleri hakkında güvence sunmak üzerinedir. Bununla birlikte, riskler çoğalıp daha karmaşık hale geldikçe, iç denetimin genellikle kısa sürede daha geniş bir hizmet yelpazesi sunması gerekir. İç denetim süreçlerinin gelişimiyle mümkün olabilecek bu durum için iç denetimde güncel trendleri açıklamaya devam edeceğiz. 

İç Denetimde Güncel Trendler 

KPMG² tarafından hazırlanan İç Denetim Alanında Yenilikler Raporuna göre aşağıdaki gelişmeleri sıraladık:

1. Akıllı Otomasyon

Akıllı Otomasyon Sistemi, birçok endüstride etkisini göstermeye başlamış durumda. Özellikle Robotik Süreç Otomasyonu (RPA), Bilişsel Zekâ gibi kavramlar çok sayıda sektörde insan becerilerini artıracak yönde teknolojik çözümler sunuyor. Akıllı otomasyon sisteminde yer alan akıllı makineler daha önce insanlar tarafından manuel olarak gerçekleştirilen faaliyetleri daha hızlı, daha büyük ölçekte ve daha doğru gerçekleştirebiliyor. Dolayısıyla Akıllı Otomasyon Sistemin işletmelere sunduğu yeniliklerden biri de defalarca tekrar edilen manuel görevlerin sona ermesi diyebiliriz.

Robotik Süreç Otomasyonu ve Bilişsel Zekâ çözümlerini aşağıda detaylandırdık:

Robotik Süreç Otomasyonu

RPA, insan özelliklerini taklit edebilme yeteneğine sahip olmasından dolayı en çok göze çarpan akıllı otomasyon çözümlerinden biri olarak değerlendirilmekte. Başka bir ifadeyle, robotik süreç otomasyonu manuel olarak gerçekleştirilen aşağıdaki konularda işletmelere fayda sağlayabiliyor:

• RPA, tekrar eden ve yinelenen görevleri insanların yapabileceğinden daha yüksek bir hızda yürütebiliyor.
• RPA, tekrar eden ve yinelenen görevleri insanların yapabileceğinden daha düşük hata oranlarıyla yürütebiliyor.
• Şekil 1’de yer alan denetim yaşam döngüsü boyunca (risk değerlendirmesi, denetim planlaması, denetim saha çalışması, denetim raporlaması ve sonuçların izlenmesi) gerçekleşen tüm faaliyetlerinin verimliliğini artırmak için RPA kullanılması etkili bir çözüm seçeneğidir. 

Bilişsel Zekâ 

Bilişsel teknoloji, bilişsel otomasyon veya yapay zekâ denildiği anda, yazılımın bilgiyi özümsemesi, akıl yürütmesi ve insanlara benzer şekillerde düşünmesini sağlayan bir algoritmadan veya algoritma zincirlerinden bahsedilmekte. KPMG⁵’nin denetimde bilişsel teknolojiler üzerine hazırladığı rapora göre, bilişsel teknolojilerin denetimin yürütülme biçiminde önemli dönüşümlere yol açacağına yer veriliyor.

İç denetim fonksiyonu da bu teknolojik çözümlerden olumlu yönde etkilenen fonksiyonlar arasında. Buna göre, iç denetimde aşağıdaki faydalar elde edilebilmekte:

• Bilişsel zekâ, iç denetimde daha yüksek değerli denetim yargılarına odaklanmayı destekler.
• Hızlı prototip oluşturmayı ve sektörle ilgili prosedürler belirlemeyi destekler.
• Tahmine dayalı analitik ve risk değerlendirmesi gibi yetenekleri etkinleştirir.
• Önceden kullanılmayan yapılandırılmamış verilerden anlamlı içgörüler elde etmeye yardımcı olur.

İç denetim fonksiyonu, bu alanda işletme yönetimine aşağıdaki faydaları sağlayabilir:

• Akıllı otomasyon yatırımlarını ve bu yatırımların sonuçlarını değerlendirir.
• Akıllı otomasyon sistemlerinin işletmenin stratejilerine ve hedeflerine uygunluğunu değerlendirir.
• Akıllı otomasyon sisteminin uygulanmasına dair işletmede eğitim verilmesini sağlar.

2. Veri Analitiği

Veri Analitiği, teknolojik çözümlerin en çok kullanılanları arasında yer alıyor. Bilhassa büyük miktarda veri kullanımı ve depolanması ile ilgili problem yaşayan işletmelerin başvurduğu bir çözüm. anlamda, operasyonlardan sorumlu departman İç denetim fonksiyonu ise, ilişkili olduğu bu departmanların ürettiği verileri kullanabiliyor, iyileştirme konusunda yardımcı olabiliyor.

Öyleyse, iç denetimde veri analitiğinin faydaları aşağıdaki gibi sıralanıyor:

• Daha iyi bir risk yönetimi modeli geliştirmeye yardımcı olur,
• Paydaşlara ve işletme üst yönetimine daha fazla güvence sunar,
• İç denetim çalışmalarında verimlilik artışı sağlanır, 
• İç denetim çalışmalarının kapsamının veri analitiği çözümleri ile genişlemesi departmanının hazırladığı raporların net sonuçlara ulaşması,
• İç denetim çalışmalarının kalitesinde iyileştirilme sağlanır.

Özetle, veri analitiği yazılımının yükselişi, denetçilerin büyük veri kümelerini kendi başlarına analiz etmelerini kolaylaştırıyor.

3. Sürekli Risk Değerlendirmesi

Sürekli risk değerlendirmesi çözümü işletmenin mevcut risklerini gerçek zamanlı izleme olanağına sahip olur. Daha dinamik denetim planları için teknoloji destekli risk algılama ve görselleştirme araçları kullanılıyor. Bu da iç denetimin işletmenin risklerini tahmin etmesi, etkili tavsiyeler sunması anlamına gelir.