İşe iade davası, işten çıkarılan bir işçinin belirli şartları sağlaması durumunda işe iade edilmesini talep etmesini sağlayan haktır. İş Kanununda işçinin iş güvencesini sağlayan işe iade hakkının kullanılabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Genel olarak dava olarak tanımlanmasına karşın arabuluculuk süreci ile de çözülebilir. Arabuluculuk aşamasında tarafların anlaşması durumunda dava sürecine gerek kalmaz.
Hangi Şartlarda İşe İade Hakkı Sağlanır?
Bir çalışanın işe iade hakkı elde edebilmesi için öncelikle iş güvencesine sahip olması gerekmektedir. Bir çalışanın işe iade talebinde bulunabilmesi için; iş sözleşmesinin belirsiz olması ve işyerinde minimum 30 kişinin çalışması gerekir. Çalışanın ilgili iş yerinde veya işverenin farklı iş yerlerinde toplamda minimum 6 ay çalışmış olması şartı aranır. Bu şartları sağlamayan çalışanların işe iade talep hakkı yoktur. İşten kendi kararı ile ayrılan bir çalışanında işe iade hakkı bulunmaz.
İşe İade Başvurusu Nasıl Yapılır?
İşe iade davalarında veya arabuluculuk görüşmelerinde işverenin çalışanın iş akdini sonlandırmak için geçerli bir neden sunması şartı aranır. İşverenin işçiyi haklı bir nedene dayandırarak işten çıkardığını ispatlayamaması durumunda mahkeme işçinin işe iadesini sağlayacaktır. İşverenin iş sözleşmesini fesih nedenini kesin ve net şekilde bildirmesi gerekir. İşverenin bu şartı yerine getirmeden sözlü olarak bildirim yapması durumunda da işçi yine işe iade edilir. İşçinin iş sözleşmesinin haksız şekilde feshedildiğini düşünmesi halinde 1 ay içerisinde arabulucuya başvurma imkanı vardır. Günümüzde uygulanan sistemde doğrudan iş mahkemesine başvuru yapılamadığı için öncelikle arabuluculuk sistemine başvurması gerekir. İşe iade davası başvuruları iş sözleşmesinin feshedileceğinin duyurulduğu tarihte başlar. İşçi başvuru yapmak için işten çıkacağı tarihi bekleyerek 1 aylık başvuru süresini kaçırmamaya dikkat etmelidir.
İşe İade Davası Sonrası Süreç
İşe iade davasının ardından işverenin işçiyi işe başlatmasının ardından en fazla 4 aylık ücret tutarında olacak şekilde tazminat ve diğer haklarını ödemesi gerekir. 4 aylık süreçte hak kazanması gereken ikramiye, gıda ve yol yardımı gibi tüm ücretler işçiye ödenmelidir. İşverenin işçiyi işe başlatmaması durumunda en az 4 ve en fazla 8 aylık ücret tutarında tazminat ve diğer hakları ayrıca iş güvencesi tazminatı ödemesi gerekir.