Süreksiz iş, sürekli iş ile birlikte 4857 sayılı İş Kanununda düzenlenmiş olan iş sözleşmesi çeşitleri arasındadır. İş sözleşmeleri ve iş sözleşmesi çeşitleri, hem işveren ve işçi hakları açısından hem de iş tanımının çerçevesinin belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Ayrıca işveren veya işçilerin, iş sözleşmesini işin tanımına göre belirlemeleri gerekir.
Bir işin sürekli veya süreksiz olması durumunda, iş kanunundan doğan belli hükümleri doğurup doğurmayacağı, yasalar çerçevesinde tüm kuralların uygulanıp uygulanmayacağı ve işverene hangi yükümlülüklerin yüklenip yüklenmeyeceği kanunlarda açık açık belirtilmiştir. Öncelikle “iş sözleşmesi nedir?, sürekli ve süreksiz kavramları nelerdir?” gibi soruların cevabını arayıp ardından sürekli ve süreksiz iş sözleşmesi ayrımı üzerinde duracağız.
İş Sözleşmesi Nedir?
İş sözleşmesi; işverenin işçiye yaptığı iş karşılığında ücret ödemeyi kabul etmesi, işçinin ise işverene bağlı iş görmeyi kabul etmesinden meydana gelen bir sözleşmedir. İş sözleşmesinin, kanunda aksi belirtilmediği sürece bir şekil şartı yoktur. Süre olarak bir yılı aşkın iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. İş Kanunu içerisinde iş ilişkileri nitelikleri bakımından ayrılmıştır.
Daha önce incelemiş olduğumuz iş sözleşmesi çeşitleri şunlardır:
İş sözleşmesi nedir ve nasıl düzenlenir blog yazımıza bu linkten ulaşabilirsiniz.
- Sürekli ve süreksiz iş sözleşmesi
- Belirli süreli iş sözleşmesi
- Belirsiz süreli iş sözleşmesi
- Azami ve asgari iş sözleşmeleri
- Deneme süreli iş sözleşmeleri
- Mevsimlik iş sözleşmeleri
- Toplu iş sözleşmeleri
Süreksiz İş Nedir?
Süreksiz iş, 4857 sayılı İş Kanununda belirtildiği üzere nitelikleri bakımından en çok 30 iş günü süren işlerdir. Bu sözleşmelerde, İş Kanunu bazı maddeleri uygulanmaz. Bunlar; 3, 8, 12, 13, 14, 15, 17, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 34, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 75, 80 ve geçici 6 ncı maddedir. Bu maddelerde düzenlenen konularda ise Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
Sürekli ve Süreksiz İşler Ayrımı
Sürekli ve süreksiz iş ayrımı, 4857 sayılı İş Kanununda iş ilişkileri niteliklerine göre düzenlenmiştir. Bu çerçevede belirli süreli veya belirsiz süreli iş sözleşmesi gibi sürekli veya süreksiz iş sözleşmesi ayrımı da yapılmıştır. Nitelikleri itibariyle en çok 30 çalışma günü süren işlere süreksiz, 30 çalışma gününden fazla süren işlere ise sürekli iş denmiştir.
Bir işin sürekli veya süreksiz olmasının bazı kriterleri mevcuttur. Burada öncelikle önemli olan, işin kaç gün sürdüğünden çok nitelik olarak işin kaç iş günü sürmesi gerektiğidir. Örneğin; bir iş niteliği itibariyle daha uzun sürse dahi en fazla 30 iş günü içinde bitmiş olsun. O halde bu tarz işler, süreksiz işler kapsamında değerlendirilir.
Süreksiz işler için belirtilen 30 çalışma gününün değerlendirilmesi sırasında, ulusal ve dini bayramlar, hafta tatilleri ve genel tatil günleri hesaba katılmaz. Yasada açıkça belirtildiği üzere; sürekli ve süreksiz işler ayrımında tatil günleri değil, çalışma günleri esas alınır. Ayrıca kanuna göre işin sürekli veya süreksiz olmasına göre sözleşmede uygulanacak hükümlerin de değişeceği unutmamalıdır.
Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmesi
İşin niteliği, sürekli ve süreksiz iş sözleşmeleri arasındaki ayrımı ortaya koyan en önemli unsurdur. Örneğin, bir işyerine genel temizlik için yalnızca bir gün gelen temizlik görevlisi süreksiz olarak istihdam edilir. Fakat aynı iş yerine düzenli olarak her iş günü gelen temizlik görevlisi ise sürekli iş kapsamında istihdam ediliyor olur.
İş sözleşmeleri arasındaki farkı daha iyi anlayabilmek adına bir örnek daha verelim. İşveren dört ay sürecek bir işi, işçileri gece gündüz çok fazla çalıştırarak otuz iş gününden daha kısa bir sürede bitirirse eğer bu iş sürekli iş kapsamında değerlendirilir ve sürekli iş sözleşmesine tabii olur. Burada önemli olan; işin ne kadar sürdüğü değil, işin niteliğine göre ne kadar sürmesi gerektiğidir.
