Gelir testi, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun hizmet kapsamında olan genel sağlık sigortası ve sağlık hizmetleri ile ilişkili bir uygulamadır. Gelir testi; çalışmayan, bir iş yerine sahip olmayan, harp ya da vazife malullüğü, 65 yaş aylığı ve işsizlik ödeneği gibi herhangi bir gelire yani sosyal güvenceye sahip olmayan kimselerin çeşitli sosyal haklardan ücretsiz şekilde yararlanmasına olanak sağlar.
Gelir testi yaptırmayanların ödeyecekleri aylık GSS prim tutarları 2020 yılı için
88,29 TL olarak belirlenmiştir. Gelir testinin yanında; gelir testi formu, gelir testini yaptırmak zorunlu mudur, test sonucu sorgulama nasıl yapılır? gibi tüm merak edilen soruların cevaplarını sizin için derledik.
Gelir Testi Nedir?
Gelir testi, herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmayan vatandaşların gelirlerinin tespit edilmesi sonucunda sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesine olanak sağlayan bir testtir. Genel sağlık sigortası kapsamına dahil olmayan vatandaşlar ve aile bireylerinin, prim ödeyip ödemeyecekleri veya ödeyeceklerse ne kadar prim ödeyecekleri gelir testiyle belirlenir. GSS sahibi olmayanların, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için bu testi yaptırması gerekir.
Gelir Testi Başvurusu Hangi Amaçla Yapılır?
Gelir testinin amacı, aylık gelir tutarına bakılarak gelir durumu düşük olan ve muhtaç kategorisine dahil edilebilen vatandaşların tespit edilmesi olarak düşünülebilir. Bu vatandaşların muhtaç kategorisine dahil edilebilmesi için, aylık gelirlerinin, o zamanın asgari ücretinin üçte birinden daha az olması gerekir. Böylelikle muhtaç vatandaşların ücretsiz şekilde genel sağlık sigortasından yararlanabilmesi hedeflenir.
Gelir Testi Nerede Yapılır?
Gelir testine başvuru, vatandaşların yaşadığı ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracılığıyla yapılır. Bilinenin aksine test, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılsa da başvurular buradan alınmaz. Başvuru yapmak isteyen vatandaşlar, verilen formu eksiksiz şekilde doldurmalıdır. Ayrıca test için yanlarında mutlaka TC kimlik ve fotokopisi, ikametgah belgesi ve 2 adet vesikalık fotoğraf bulunmalıdır.
Gelir Testi Nasıl Yapılır?
Sosyal Güvenlik Kurumu hizmet kapsamında bulunan gelir testi, vatandaşların belirtilen kurumlara bizzat kendi başvuruları ile yapılır. İstisnai durumlarda kişilerin birinci derece yakınları da başvuru yapabilir. Başvuru yapıldıktan sonra kişinin ve hane halkının gelirlerinin, taşınır ve taşınmaz mallarının, harcamalarının ve giderlerinin tespiti yapılır. Gelir testi hesaplama nasıl yapılır ve yapılırken dikkat edilecek unsurlar:
- Haneye giren toplam aylık gelir,
- Ailenin oturmuş olduğu evin rayiç bedelinin 240’ta biri (ev sahibi veya kiracı olmaları fark etmez),
- Ailenin oturmadığı konutu var ise, o konutun rayiç bedelinin 240’ta biri,
- Ailenin oturmadığı konutu kirada ise, hesaplamaya kira bedeli konu olur,
- Ailenin dükkanları mevcut ise, dükkanların rayiç bedelinin 240’ta biri,
- Arazi veya tarlaların rayiç bedelinin 240’ta biri,
- Binek otomobil veya ticari amaçlı binek araç için, rayiç bedelinin 120’de biri,
- Hayvancılıkla ilgilenen kişiler için, hayvanlar üzerinden elde ettikleri gelir (gelir tespiti ilçe ya da il Tarım Müdürlükleri tarafından yapılır),
- Kişilerin bankadaki mevduat hesaplarının aylık faiz getirisini iki katı,
- Aile bireylerinden burs veya yardım ödemesi alanlar için, aylık ödemenin ortalaması,
- Diğer tüm gelirlerin aylık ortalaması şeklinde hesaplanır.
- Harcamalar ise aylık olarak; gıda, giyim, yiyecek, kira, sağlık, eğitim, ulaşım, sigara gibi gider kalemlerinden hesaplanır.
Gelir Testini Yaptırmak Zorunlu Mu?
Gelir testini, 2017 Nisan ayına kadar sigortası olmayan kişilerin yaptırması zorunluyken 6824 sayılı Torba yasa ile bu zorunluluk ortadan kaldırılmıştır. Ardından ise tüm vatandaşlar için sabit bir genel sağlık sigortası primi belirlenmiştir. Buna göre sosyal güvencesi olmayan bireyler asgari ücretin %3’ü oranında bir tutarı dışarıdan ödeyerek GSS kapsamına dahil olabilirler.
Gelir Testinin Sonucunu Sorgulama
Gelir testinin sonucu, başvurulan kurumun yoğunluğuna göre değişiklik gösterir. Fakat ortalama süre olarak 15 gün öngörülür. Test sonucu sorgulaması ise ya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı ya da e-devlet aracılığıyla yapılır. İlk seçenek olarak başvuru yapılan kuruma giderek sonuç öğrenilebilir. İkinci seçenek olarak ise e-devlet üzerinden gelir testinin sonucunu sorgulamak için izlenmesi gereken adımlar:
- E-devlet sistemine, https://www.turkiye.gov.tr web sitesi aracılığıyla giriş yapılmalı,
- Anasayfada e-hizmetler sekmesindeki kurumlar listesi içinden Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı seçilmeli,
- Çıkan işlemler içerisinden “Gelir Testi Sorgulama Sonucu” seçilmeli,
- Kimlik bilgileri doğrulandığı zaman açılan sayfada sonuç yer alır.