Ayrımcılık tazminatı, işverenin işyerinde çalışan tüm işçilere eşit davranmaması durumunda işçinin almaya hak kazandığı tazminattır. Anayasa içerisinde yer alan eşitlik ilkesinin İş Kanunu kapsamında yansıması eşit davranma ilkesidir. Bu kanun gereğince işveren işyerinde haklı nedenlere dayandırılmayan keyfi uygulamalar başlatamaz veya herhangi bir çalışana farklı tavırlar sergileyemez. Bu kanunda her çalışanın eşit seviyede tutulmasından değil mesleki donanım ve yeterlilik açısından aynı konum ve benzer pozisyonlarda görev alan tüm çalışanlara eşit davranılması gerektiği ifade edilir.
Ayrımcılık Tazminatı Nedir?
İşveren eşit davranma ilkesine uygun davranmadığında işçi ayrımcılık tazminatına hak kazanır ve 4 aya kadar maaşı tutarında ödeme hakkı kazanır. Aynı zamanda ayrımcılığa uğraması sonucunda mahrum bırakıldığı hakları da talep etme hakkı vardır. İşyerinde çalışanların bazılarının sigortalarının eksik ödenmesi, eşit pozisyon ve kıdemde olan çalışanlarda kadın işçiye cinsiyetinden dolayı eksik ödeme yapılması dava konusu olabilecek konular arasındadır. Aynı firmada çalışan diğer kişilerden daha az hafta tatili kullanılması, hamilelik nedeni ile bir işçinin işten çıkarılması da tazminat hakkı kazanılmasını sağlar. Bu tarz davranışlar sonucunda işveren ayrım yapmama borcu ve eşit davranma borcu ile sorumlu tutulur. Ödenecek olan tazminat hesaplanırken işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplama yapılır. Tazminat tutarı belirlenirken ayrımcılığın önemi, ağırlığı, süresi ve işçinin kıdemi gibi faktörler göz önünde bulundurulur. Ayrımcılık davalarında ispat yükümlülüğü işçidedir.
Ayrımcılık Tazminatına Hangi Durumlarda Hak Kazanılır?
İşverenin tazminat ödemesi için bazı koşulların gerçekleşmesi gerekir ve bunlardan ilki birlik maddesidir. İşyerinde farklı zamanlarda yapılan farklı uygulamalar sebebi ile işverenin eşitlik ilkesine ayrı davrandığı iddia edilemez. İşçilere yapılan farklı muamelelerin dava konusu olabilmesi için olayların aynı zaman diliminde meydana gelmesi gerekir. İşverenin toplu uygulamalar da tüm çalışanlara benzer imkanlar sağlarken birkaç kişi veya bir kişiyi bu uygulamanın dışarısında bırakması gerekir. Örneğin tüm işçilere servis hizmeti sağlarken birkaç işçinin uygulama dışında bırakılması bu duruma örnektir. İşverenin farklı işyerlerinde çalışan işçiler arasında eşitlik ilkesine uygunluk beklenmez. İşçilerin aynı işyeri içerisinde çalışması gerekir.
