Brütten nete maaş hesaplama veya netten brüte maaş hesaplama yapabilmek için öncelikle brüt maaş ve net maaş kavramlarının neler olduğunun bilinmesi gerekir. Ardından ise bu kavramları doğrudan etkileyen diğer birçok değişkenin ne olduğunun ve değişken oranlarının bilinmesi, maaş hesaplaması yapabilmek için son derece önemlidir.
Brütten nete maaş hesaplama, çalışanlar için yıl sonunda maaş hesaplarındaki düşüş ile önem arz eder ve gündeme gelir. Çalışanların ve işverenlerin bu noktada brüt ücret ile net ücret arasındaki farkı ve yapılan kesintileri çok iyi bilmesi ve baştan anlaşması gerekir. Aksi taktirde bu basit karışıklıktan ötürü işveren veya İK ile çalışanlar arasında anlaşmazlıklar ortaya çıkabilir.
Bu doğrultuda brüt maaş nedir, net maaş nedir, net maaş ile brüt maaş arasındaki fark nedir, 2021 yılı ücret gelirlerine uygulanacak gelir vergisi oranları nelerdir, brütten nete maaş hesaplama nasıl yapılır sorularının cevaplarını ve brütten nete maaş hesaplama, netten brüte maaş hesaplama örneklerini sizler için derledik.
Brüt Maaş Nedir?
Brüt maaş, çalışanın sigorta, vergiler ve kesintinin de dahil olarak maaş bordrosunda görünen ve işvereni tarafından çalışana ödenen toplam tutardır. Brüt maaş, çalışanın eline geçen kazancı göstermez. Aslında çalışanın hak ettiği esas toplam kazancı gösterir. Vergi sistemi içindeki SGK primi, damga vergisi gibi kalemlerin toplamı brüt maaşı ifade eder. Özetle brüt maaş, çalışana tekabül eden kesintilerin çıkarılmadığı durumdaki toplam ücrettir.
Net Maaş Nedir?
Net maaş, çalışanın maaş bordrosunda yer alan SGK primi, damga vergisi, gelir vergisi gibi kesintiler yapıldıktan sonra çalışanın eline geçen esas tutardır. Aslında net maaş, brüt maaştan vergiler çıkarıldıktan sonra çalışana kalan asıl kazanç, çalışanın banka hesabına yatan tutar veya çalışanın evine götürdüğü ücret olarak da adlandırılır.
Net Maaş ile Brüt Maaş Arasındaki Fark Nedir?
Net maaş ile brüt maaş arasındaki farkı, bir çalışanın daha iyi anlayabilmesi için insan kaynakları departmanından maaş bordrosunu talep etmesi gerekir. Çalışanın maaş bordrosunda ilk göreceği şey, brüt maaş ile net maaş arasındaki fark olacaktır. İşte bu noktada maaş bordrosu üzerinde hangi kesintilerin yer aldığı detaylıca incelenebilecektir.
- Brüt maaş tutarı her zaman net maaş tutarından yüksektir,
- Maaş bordrosu üzerinde görünen ve herhangi bir kesinti yapılmamış tutar brüt maaş iken vergi ve kesintilerden sonraki tutar net maaştır,
- Net maaş, her zaman brüt maaşa bağlı olarak belirlenir,
- İş davalarında genellikle bilirkişiler alacak kalemlerini brüt maaş üzerinden belirler ve hesaplamaları brüt maaş üzerinden yapar,
- Çalışanların yıl sonuna doğru maaşlarındaki azalmanın sebebi, brüt maaş üzerinden maaş ödemelerini alıyor olmalarıdır. Yıl sonuna doğru bazı vergi oranları yükseldiği için maaşlarda azalma meydana gelir. Bu durumun sebebi bazı vergi oranlarının sabit değil, değişken olmasıdır.
2021 Yılı Ücret Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi Oranları
Brütten nete maaş hesaplama yaparken kullanılan kesintiler arasında gelir vergisi kesintisi de mevcuttur. Gelir vergisi, gerçek kişilerin gelirleri üzerinden kesilecek ve devlete ödenecek olan vergi türüdür. 2021 yılı ücret gelirlerine uygulanacak olan gelir vergisi oranları aşağıdaki tablolarda yer almaktadır:
| Gelir Dilimleri | Vergi Oranları(%) |
| 24.000 TL’ye kadar | 15 |
| 53.000 TL’nin 24.000 TL’si için 3.600 TL, fazlası | 20 |
| 130.000 TL’nin 53.000 TL’si için 9.400 TL, (ücret gelirlerinde 190.000 TL’nin 53.000 TL’si için 9.400 TL), fazlası | 27 |
| 650.000 TL’nin 130.000 TL’si için 30.190 TL, (ücret gelirlerinde 650.000 TL’nin 190.000 TL’si için 46.390 TL), fazlası | 35 |
| 650.000 TL’den fazlasının 650.000 TL’si için 212.190 TL, ücret gelirlerinde 650.000 TL’den fazlasının 650.000 TL’si için 207.390 TL), fazlası | 40 |
Brütten Nete Maaş Hesaplama 2021 Nasıl Yapılır?
Brütten nete maaş hesaplama veya netten brüte maaş hesaplama; işsizlik sigortası, SGK primi, asgari geçim indirimi (AGİ), gelir vergisi, damga vergisi, eş ve çocuk durumu gibi birçok değişkene bağlı olarak yapılır. Bu değişkenlere ek olarak çalışanın durumuna ilişkin bazı bilgiler de brütten nete maaş hesaplama konusunda etkili olabilir. Çalışanın engelli olması veya engel derecesi, işçinin tam zamanlı veya part-time çalışıyor olması, çalışanın emekli olup olmaması gibi bilgiler hesaplamada göz önünde bulundurulmalıdır.
Brütten nete maaş hesabı ile çalışanlar ne kadar vergi ödediklerini veya ne kadar AGİ aldıklarını bilebilirler. Bu sebeple maaşlarda brüt veya net olarak hesaplama yapılabilmesi için bu değişken oranlarının doğru bilinmesi kritik önem arz eder.
Brütten nete maaş hesaplama ve netten brüte maaş hesaplama için aşağıdaki yöntemler takip edilebilir:
- Brüt Maaş – Toplam Kesintiler = Net Maaş
- Toplam Kesintiler = Damga Vergisi + Gelir Vergisi + SGK Primi İşçi Payı + İşsizlik Sigortası Fonu İşçi Payı
- Gelir Vergisi Matrahı = Brüt Maaş – (SGK Primi İşçi Payı – İşsizlik Sigortası Fonu İşçi Payı)
Brütten Nete Maaş Hesaplama Örneği
| Brüt Maaş | 5.000 TL |
| SGK Primi İşçi Payı | 700.00 TL |
| İşsizlik Sigortası Fonu İşçi Payı | 50.00 TL |
| Gelir Vergisi Matrahı | 4.250 TL |
| Gelir Vergisi | 637,50 TL |
| Damga Vergisi | 37,95 TL |
| Toplam Kesintiler | 1.425,45 TL |
| Net Maaş | 3.574,55 TL |
Netten Brüte Maaş Hesaplama Örneği
| Net Maaş | 3.000 TL |
| SGK Primi İşçi Payı | 587.49 TL |
| İşsizlik Sigortası Fonu İşçi Payı | 41.96 TL |
| Gelir Vergisi Matrahı | 3.566,88 TL |
| Gelir Vergisi | 535.03 TL |
| Damga Vergisi | 31,85 TL |
| Toplam Kesintiler | 1.196,33 TL |
| Brüt Maaş | 4.196,33 TL |