İnsan kaynaklarında ödüllendirme, aslında başarının kazanılması kadar başarının ödüllendirilmesinin de ne kadar önemli olduğunu ortaya koyar. Çünkü işletmelerin en büyük ve kıymetli sermayesi hiç şüphesiz “insan” kavramı yani işletmenin çalışanlarıdır. Performansları sonucunda çalışanların takdir edilerek ödüllendirilmesi, yüksek performansın ve işletme hedeflerinin devamlılığı için oldukça önemlidir.
Çalışanlar, elde etmiş oldukları başarılar sonucunda takdir edilir ve ödüle layık görülürse bu performansları üzerinde doğrudan etki yapar. Böyle bir durumda bu başarıyı hem çalışan için hem işletme için sürdürülebilir hale getirir. “Ödüllendirme nedir, ödüllendirme ve takdir sistemi örnekleri nelerdir, ödüllendirme ve takdir sisteminde neler dikkat edilmelidir?” gibi çok merak edilen soruların cevaplarını sizler için derledik.
Ödüllendirme Nedir?
Ödüllendirme, çalışanların işletmede gösterdikleri performans sonuçlarının olumlu veya olumsuz şekilde değerlendirilmesi ile ortaya çıkar. Çalışanların elde ettikleri başarılar karşısında motivasyon çıktısı olarak mükâfatlandırılmasıdır. İnsan kaynakları yönetimi bünyesinde oluşturulan takdir ve ödüllendirme sistemi, işletmede başarının önemini vurgulamasının yanında çalışan başarılarının takdir edilerek çalışanların yeni başarılara teşvik edilmesi için kurulmuş bir düzendir.
Ödüllendirme ve Takdir Sistemi Örnekleri
Ödüllendirme ve takdir sistemi uygulamaları; kısa, orta ve uzun vadeli olacak şekilde sınıflandırılabilir. İnsan kaynakları yönetimlerinin ödüllendirme konusunda asıl rolleri aslında çalışanların işletmede kendilerini mutlu ve kuruma ait hissetmesi için çabalamak akabinde çalışan bağlılığını sağlamaktır. Aksi taktirde ödüllendirme sistemi olmadan çalışanların sürekli olarak coşkulu, bağlı ve üretken olması sürdürülebilir görülmemektedir. Peki ödüllendirme ve takdir uygulamaları neler olabilir?
- İnsan kaynaklarında ödüllendirme denilince ilk akla gelen ve en önemli unsurlardan biri olan esnek yan haklardır. Çalışanlar bu uygulama ile ihtiyaçları doğrultusunda ödüllendirme seçeneklerini kendileri belirleyebilir,
- Çalışanlara başarıları sonucunda enflasyon oranı üzerinde ücret artışı sağlanabilir, prim verilebilir, ikramiye dağıtılabilir,
- Çalışan motivasyonu için hediye çeki, hisse senedi, altın vb. gibi yatırım araçları verilebilir,
- İnsan kaynaklarında ödüllendirme sisteminde en sık düşünülen ve faaliyete geçirilen uygulamalardan biri de çalışanların yurt içi veya yurt dışı tatile gönderilmesidir,
- Bazı organizasyonlar ise ödüllendirme sisteminde çalışanı işletmeye yüzdesel olarak ortak edebilir,
- Çalışma yıl dönümlerinde, evlilik veya doğum günleri gibi özel günlerde çalışanlara plaket veya çeşitli hediyeler verilebilir,
- İşletme içerisindeki başarılı çalışanların çocuklarına eğitim bursu verilebilir,
- Proje sunumları sonrası başarılı ekiplere sinema, tiyatro, opera veya konser bileti hediye edilebilir,
- Çalışanlar maddi uygulamarın yanında manevi olarak da ödüllendirilebilir. Başarılı sonuçlar sonrası teşekkür mektubu, tebriği gibi uygulamalar gerçekleştirilebilir,
- İnsan kaynaklarında ödüllendirme adı altında başarılı çalışan hikayeleri videolarla hikayeleştirilebilir,
- Çalışanlar kendi uzmanlık alanlarındaki eğitimlerle desteklenebilir,
- Çalışanlara sahip oldukları izinlere ek olarak tatil izni verilebilir,
- Çalışanın ailesine elde edilmiş olunan başarıdan ötürü tebrik mesajı yollanabilir,
- Sunumlar veya biten projeler sonrası ofis içinde çay ve pastalı kutlamalar yapılabilir,
- Ayın elemanı, ayın çalışanı gibi motive edici kutlamalar organize edilebilir.
Ödüllendirme ve Takdir Sisteminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
İnsan kaynaklarında ödüllendirme sistemi, içerisinde çok farklı metrikler barındıran ve baştan sona titizlikle yürütülmesi gereken bir süreçtir. Ödüllendirme ve taktir sürecinde öncelikle işletme büyüklüğü ve işletmenin sürece ayırabileceği bütçe gibi önemli faktörler kritik rol oynar. Bu faktörlere ek olarak ise işletme stratejisinin ne yönde hareket edeceği de sürece etki eder. Peki tüm bunların yanında ödüllendirme sisteminde nelere dikkat edilmelidir?
- İşletme içerisinde ödüllendirme sistemi oluştururken mutlaka ihtiyaçlar ve beklentiler göz önünde bulundurulmalı,
- Takdir ve ödüllendirme sistemi organizasyonun kültürüne ve yapısına uygun olmalı ve uyum sağlamalı,
- Her departman ve seviye için ayrı ayrı motivasyon kaynakları ve zaman aralıkları belirlenmeli,
- Takdir ve ödüllendirme sistemi için oyunlaştırma uygulamalarından da faydalanılmalı,
- İnsan kaynaklarında ödüllendirmeden kimin veya kimlerin sorumlu olacağı belirlenmeli ve sistem takibinin nasıl yapılacağı konusunda hatlar çizilmeli,
- Takdir süreci ile ilgili olarak çalışanların bilgi sahibi olması için iletişimin sağlıklı yürütülmesine dikkat edilmeli,
- Ödüller konusunda çalışanlardan geri bildirimler alınarak veri toplanmalı,
- İşverenlerin bazı zamanlarda yapmış oldukları ücret zamları ödüllendirme sistemine dahil edilmemeli,
- Terfi ve atama gibi süreçler de kariyer yönetimine dahil olduğu için ödüllendirme ve takdir başlığı altında yer almamalı,
- Her sektör kendi iç bünyesindeki dinamiklere göre sistem ile ilgili çözüm arayışlarına girmelidir.
