Malulen Emeklilik Nedir, Şartları Nelerdir?

Çalışma hayatı boyunca kimsenin planında olmasa da, sağlık koşulları bazen rotayı değiştirir. İşte tam da bu noktada, sosyal güvence sistemi devreye girer. Çalışma gücünü kaybeden bireyler için bir çıkış kapısı sunan malulen emeklilik, yaşamın beklenmedik dönemeçlerinde ekonomik ve sosyal dengeyi korumayı amaçlar. Peki kişilerin maluliyet yaşadığının kabul edildiği durumlar ve emeklilik şartları nedir?

Malulen Emeklilik Nedir?

Malulen emeklilik, sigortalı işçilerin verimli şekilde çalışmalarına engel teşkil eden sağlık sorunları nedeniyle erken emekli olma hakkı kazanmalarını tanımlar. Bu haktan yararlanabilmek için kişilerin maluliyet yaşaması ve yasalar kapsamında belirlenen emeklilik şartlarını karşılaması gerekir. Bir hastalık veya kaza nedeniyle vücut bütünlüğünün bozulması maluliyet olarak tanımlanmaktadır.

Malulen Emeklilik Şartları

Yeni yasaya göre malulen emeklilik şartlarının sağlanması için öncelikle işçilerin en az 10 yıldır sigortalı olarak çalışıyor olması gerekir. Ayrıca işçilerin 1800 gün prim ödemesinin bulunması şartı aranır. Maluliyet durumunun kabul edilmesi için kişinin en az %60 oranında güç kaybı yaşamış olması gerekir. Güç kaybının meslek hastalıkları hastanesinden alınacak raporla belgelenmesi gerekir. Maluliyet yaşayan işçi Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından meslek hastalıkları hastanesine sevk edilir ve işçi rapor alır.

İşçinin işe başladıktan sonra yani aktif olarak çalıştığı bir süreçte güç kaybı yaşamış olması gerekir. İşçilerin emeklilik hakkı kazanması durumunda işten ayrılması beklenir. Ayrıca Bağkur kapsamında çalışan kişilerde ticari faaliyetlerine son vermelidir. Bağkur kapsamında çalışan kişilerin birikmiş prim borcu olmamalıdır. Bu şartları sağlayan bireyler emeklilik hakkından yararlanabilir. Malulen emekliliğin şartlarını karşılayamayan kişiler de engelli hakkıyla emekli olabilir. Kadınlarda malulen emeklilik şartları, erkekler ile aynıdır.

Malulen Emeklilik Başvurusu Nereye Yapılır?

Malulen emeklilik süreci, sigortalının bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Merkezine yazılı dilekçe ile başvurmasıyla başlar. Başvurunun ardından, kişiye yetkili hastanelerden sağlık kurulu raporu alabilmesi için sevk işlemi yapılır. Eğer son altı ay içinde kurumca onaylı bir hastaneden alınmış geçerli bir rapor varsa, yeniden sevk yapılmadan bu rapor dikkate alınır. Kamu görevlileri ise raporlarını ve taleplerini çalıştıkları kuruma iletmelidir. SGK tarafından yapılan incelemelerin ardından, maluliyet şartları uygun bulunan kişilere emekli maaşı bağlanır.

Malulen Emeklilik Oranları

Malulen emeklilikte en kritik unsur, sigortalının çalışma gücünü ne oranda kaybettiğidir. Hastanelerden alınan sağlık kurulu raporu esas alınır. %60 ve üzeri iş gücü kaybı yaşayan ve en az 1800 gün prim ödemesi bulunan kişiler malulen emekliliğe hak kazanabilir.

Malulen emeklilikte %40 ile %49 arasında çalışma gücü kaybı yaşayan sigortalılar için özel koşullar bulunmaktadır. 5510 sayılı Kanun’un 28. maddesinin 5. fıkrasına göre bu orana sahip kişilerin emeklilik hakkı kazanabilmesi için en az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 prim günü şartını tamamlamaları gerekir. Bu düzenleme kapsamında dikkat çeken önemli bir avantaj da yaş şartının aranmamasıdır. Yani sigortalı, gerekli prim ve sigortalılık süresini doldurduğunda fiilen çalışmıyor olsa bile malullük aylığı talebinde bulunabilir. Böylece %40 ve üzeri oranda iş gücü kaybı tespit edilen bireyler, tüm koşulları sağladıklarında erken emeklilik hakkına sahip olur.

Malulen Emekli Maaşı Ne Kadar?

2025 yılında malulen emekli maaşları, sigortalının prime esas kazancı ve prim ödeme gün sayısına göre belirlenir. Genel hesaplama, ortalama kazancın yaklaşık %60’ı üzerinden yapılır ve maaş hiçbir şekilde asgari ücretin altında olamaz.

Brüt kazancı 50.000 TL olan bir sigortalı için bu tutar, 50.000 TL x %60 = 30.000 TL olarak hesaplanır.

Malulen Emeklilik Hizmet Süresi Kaç Yıl?

Malulen emeklilikte hizmet süresi, sigortalının çalışma gücü kaybı oranına göre belirlenir. Genel kural olarak, %60 ve üzeri iş gücü kaybı yaşayan sigortalıların en az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 prim günü bulunmalıdır. Eğer kişi başkasının bakımına muhtaç durumdaysa, bu süre şartı aranmadan yalnızca 1800 prim günü ile emeklilik hakkı elde edebilir. Daha düşük oranlarda kayıp yaşayanlar için ise hizmet süresi ve prim günü, engellilik oranına göre kademeli olarak artar.

Malulen Emeklilik Kontrol Muayenesi Nedir?

Malulen emeklilik kontrol muayenesi, emeklilik hakkı kazanan sigortalıların sağlık durumlarının kalıcı olup olmadığını belirlemek için SGK tarafından yapılan periyodik incelemedir. Bu süreçte kişi yeniden yetkili hastaneye sevk edilir ve güncel sağlık kurulu raporu alınır. Eğer yapılan değerlendirmede maluliyet oranı düşerse maaş kesilebilir, sabit kalırsa ödemeler devam eder, artarsa da haklar güncellenebilir. Böylece sistem, sadece gerçekten maluliyet durumu devam eden kişilerin aylık almaya devam etmesini sağlar.

Engelli Çalışanların Emekli Şartları

Engelliler için erken emeklilik, çalışma hayatında sağlık sorunları nedeniyle tam kapasiteyle görev yapamayan bireylere tanınan bir haktır. Genel olarak, %60 ve üzeri engellilik oranına sahip olanlar, en az 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 ila 3960 prim günü şartlarını tamamladıklarında emekli olabilir. Bununla birlikte, iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu bakıma muhtaç hale gelen çalışanlar için ayrı bir kolaylık sağlanır. Bu kişiler, gerekli rapor ve incelemeler sonucunda doğrudan malulen emekli olma hakkı elde edebilir.

Sık Sorulan Sorular