Uzaktan çalışma yönetmeliği, covid-19 pandemi süreci ile birlikte artış gösteren uzaktan çalışma eğiliminin sonucu olarak hazırlandı. “Uzaktan Çalışma Yönetmeliği”, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından, 10.03.2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Günümüzde ise birçok küçük, orta veya büyük ölçekli işletme kalıcı olarak uzaktan çalışmaya geçti veya geçiş aşamasında.
Peki uzaktan çalışma yönetmeliğinde hangi noktalar ön plana çıkıyor? Sıraladığımız bu başlıkları sizler için derledik; uzaktan çalışma sözleşmesinin şekli ve içeriği, çalışma mekanının düzenlenmesi, çalışma süresinin belirlenmesi, malzeme ve iş araçlarının temini, üretim maliyetlerinin karşılanması, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınması ve verilerin korunması.
Uzaktan Çalışma Sözleşmesi Yazılı Olarak Yapılmalı
Uzaktan çalışma yönetmeliği 5. maddesine göre; uzaktan çalışma iş sözleşmeleri kanunda belirtilen şekil şartı gereğince yazılı olarak yapılmalıdır. Uzaktan çalışma iş sözleşmesinde; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işverenin sağladığı iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin tüm hükümler yer alır.
Çalışma Mekanının Düzenlenmesi
Çalışma mekanının düzenlenmesine yönetmeliğin 6. maddesinde yer verilir. Buna göre, uzaktan çalışma süreci başlamadan önce çalışma mekanı ile ilgili gerekli düzenlemeler tamamlanmalıdır. Düzenlemeler sonucunda ortaya çıkacak internet, elektrik, yemek veya ısınma gibi maliyetlerin karşılanmasına işçi ve işveren birlikte karar vermelidir. Yemek ve yol ücreti ile ilgili blog yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Çalışma Süresinin Belirlenmesi
Uzaktan çalışma yönetmeliği 9. maddesine göre; uzaktan çalışmanın uygulanacağı zaman aralığı ve süre sözleşmede belirletilmelidir. Ancak kanunda öngörülen sınırlamalara bağlı kalınmak şartıyla taraflar çalışma saatlerinde değişiklik yapabilir. Fazla çalışma ise işverenin yazılı talebinin işçi tarafından kabulüyle mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılmalıdır. Ayrıca çalışanın günlük çalışma saatini aşması durumunda yazılı talebi olmadığı sürece fazla çalışma ücret talebi reddedilebilir.
Malzeme ve İş Araçlarının Temini
Yönetmeliğin 7. maddesi gereğince; uzaktan çalışma iş sözleşmesinde aksi belirtilmediği sürece işçinin çalışması için gerekli olan malzeme ve iş araçları işveren tarafından temin edilmelidir. Çalışana malzeme ve iş araçları sağlanması sırasında, mutlaka kullanım esasları ve bakım-onarım koşulları açık şekilde yazılı olarak bildirilmelidir. Belge çalışan tarafından imzalanmalı ve bir nüshası da çalışan özlük dosyasında bulundurulmalıdır.
Idenfit ile özlük dosyalarını dijital ortamda güncel ve eksiksiz olarak güvenle saklayabilir, demirbaşları ve atadığınız zimmetleri kolaylıkla takip edebilirsiniz.
Üretim Maliyetlerinin Karşılanması
Uzaktan çalışma yönetmeliği 8. maddesine göre; işin yerine getirilmesi için doğrudan gerekli olan mal veya hizmet üretimleri ile ilgili zorunlu giderler işverenler tarafından tespit edilmeli ve karşılanmalıdır. Bu konu pandemi süreci başından beri süregelen bir tartışmanın ana gündem maddesidir. İşverenlerin uzaktan çalışma süresince bu üretim maliyetlerinin karşılanması gerektiğini bilmesi gerekir.
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tedbirlerin Alınması
İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınması gerektiği, uzaktan çalışma yönetmeliği 12. maddesinde ele alınmıştır. İşverenin, çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri ile ilgili gerekli bilgilendirmeleri yapması gerekir. Bu konuda gerekli eğitimler çalışanlara verilmeli hatta sağlık tedbirleri için gerekli ekipman ve araç temini de sağlanmalıdır.
Uzaktan Çalışma Yönetmeliğinde Verilerin Korunması
Uzaktan çalışma çerçevesinde korunması gereken verinin tanımı ve kapsamı uzaktan çalışma iş sözleşmesinde belirlenmelidir. Uzaktan çalışma yönetmeliği 11. maddesinde yer alan iş verilerinin korunmasına ilişkin bu düzenleme, işyerine ve yapılan işe dair tüm verilerin korunması ve paylaşımı ile ilgili işletme kurallarını ve gerekli tedbirleri barındırır. Çalışanın bu konuda kendisine aktarılan tedbirlere uyma yükümlülüğü söz konusudur.
Uzaktan Çalışmanın Yapılamayacağı İşler
Uzaktan çalışma yönetmeliği 13. maddesine göre aşağıda yer alan bazı işlerde uzaktan çalışma düzeninin uygulanamayacağı belirtilmiştir:
- Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışılacak işlerde,
- Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde.
Ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet alımı gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik öneme sahip olan birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşları tarafından belirlenir.
Uzaktan Çalışmaya Geçiş Nasıl Talep Edilir?
Çalışanlar iş sözleşmelerini doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurabildiği gibi, işçi ve işveren karşılıklı anlaştığı taktirde varolan iş sözleşmesi de uzaktan çalışma iş sözleşmesine dönüştürülebilir. Peki işçiler uzaktan çalışmaya geçiş için taleplerini nasıl iletmeli?
- Uzaktan çalışma talebi yazılı olarak yapılmalı,
- Talep işyerinde belirlenen usul doğrultusunda işverene iletilmeli,
- Talep değerlendirme sonucu 30 gün içerisinde işçiye yazılı olarak bildirilmeli,
- Uzaktan çalışma talebi kabul edildiği taktirde yönetmelikte belirtilen usullere uygun olarak sözleşme yapılmalı,
- Uzaktan çalışmaya geçen işçi tekrar ofise dönme talebinde bulunabilir, işveren bu talebi öncelikli olarak değerlendirmeli,
- Zorlayıcı nedenlerle uzaktan çalışma işyerinin bir bölümünde veya tamamında uygulanacaksa işçinin talebi veya onayı aranmaz.
Kaynakça:
