Doğal afet gerçekleşmesi olasılığı ne yazık ki hayatımızın üzücü bir parçası. Özellikle deprem kuşağında yer alan ülkemiz sık sık büyük ölçekli depremlere sahne oluyor. Toplum genelinde yaşanan ortak bir travma olarak ele alınması gereken doğal afetlerin kurumsal düzlemde de ele alınması ve detaylıca planlanması gerekiyor.
Bu tür durumların ardından durumu görmezden gelerek iş akışının olağan şekilde devam etmesini beklemek doğru bir yaklaşım olmadığı gibi uzun vadeli olumsuz sonuçlara neden olabiliyor. Bunun yerine pozitif bir şirket liderlik modeli benimsenerek sağlıklı bir atmosfer yakalamak için önlemler alınması gerekiyor. Doğal afetlerin ardından uygulayabileceğiniz bazı önerileri sizler için derledik.
İKY ve Doğal Afet Sonrası Süreç Yönetimi
İKY birimleri afet sonrası durumlarda organizasyonların en değerli kaynağı olarak öne çıkan insan kaynağını ön planda tutmalıdır. İnsan unsurunun endüstriden daha önemli olduğunun altını çizmek çalışanların kendilerini değerli hissetmelerini sağlar. Bununla birlikte, kurum aidiyetinin güçlenmesi noktasında da değer kazandırır. Ekip üyeleri ile yapılacak ilk durum değerlendirmeleri önemlidir. Yapılan ilk değerlendirmede çalışanlar ve ailelerinin afetten etkilenip etkilenmediği sorulur.
Bu noktada yapılacak iletişim dili net, ölçülü ve rasyonel olmalıdır. Ekip üyelerini paniğe sürükleyecek ya da kaygılandıracak aşırı bir kullanılmamalıdır. Ekiplerinizle kuracağınız iletişim kanallarını çeşitlendirmek de pozitif bir yaklaşımdır. Yapacağınız sesli iletişimde güven veren bir ses tonu ve umut aşılayan cümleler kullanmanız psikolojik olarak çalışanları rahatlatır. İlk değerlendirmenin ardından periyodik olarak durum değerlendirme görüşmeleri yapmanız önemlidir. Bu durum çalışanlarınıza samimi olduğunuzu hissettirecektir.
Süreç Konusunda Şeffaf Olun
İlk temasın ardından çalışanlarınızı sonraki süreç hakkında detaylı ve anlaşılır ifadeler ile bilgilendirmek yararlı olur. Bu süreçte varsa vardiya değişimleri, izin kullanımları ve uzaktan ya da esnek çalışma gibi olasılıkları değerlendirebilirsiniz. Bu tür değişiklikleri de içine alan konularda çalışanlarınızı doğru iletişim araçları ile bilgilendirmeniz gerekir. Bu bilgilendirmelerin günlük ve periyodik olarak yapılması belirsizliğin önüne geçecektir.
Çalışanlarınızın Gönüllü Yardım Çalışmalarını Destekleyin
Toplumsal yaraları sarmak isteyen çalışanlarınızı desteklemeniz olumlu bir dönüş sağlayacaktır. İyileştirerek iyileşen çalışanlarınızın travma sonrası stres bozukluğunu atma süreci hızlanır. Toplumsal anlamda fayda sağlama dürtüsü desteklenen ekip üyeleri çalışanlarının bağlılık noktasın da olumlu dönüşler sağlayacaktır. Stres ortamının azalmasına yardım eden bu tür yardımlaşma faaliyetleri tüm çalışanlarda bir motivasyon sağlar.
İş Yerinde Normalleşmeyi Teşvik Edin
Şirkette yapılan ilk ve kritik müdahalelerin ardından durumun normalleşmesini sağlamak çalışan sağlığı açısından önemlidir. Travmaya bağlı stres bozukluğunda beklenen tablo bir süre sonra kaygı ve endişelerin azalmaya başlamasıdır. Sizler de çalışanlarınız için bu süreci hızlandırabilirsiniz. Gün içinde yapılacak küçük etkinlik ve motivasyon çalışmaları sürece hizmet eder. Etkinlikler sırasında duygu paylaşımı, çeşitli olumlamalar ve motivasyon konuşmalarına yer verir.
Sınırlarının iyi çizilmesi gereken bu etkinlikler iyi yönetilmelidir. Aşırı coşkulu ya da hüzünlü olan durumlar faydadan çok zarar verir. Çalışanlarınız için uzman bir klinik psikolog eşliğinde nefes egzersizi ve duygu paylaşımı gibi etkinlikler düzenleyebilirsiniz. Bu durum sürecin hızlı ve etkin bir şekilde yürümesine olanak tanıyacaktır.
İş Yerini Güvenli Hale Getirin
İş yerinizi yaşanabilecek doğal afetlere karşı güvenli hale getirdiğinizde çalışanların endişe ve kaygı seviyesinin düştüğünü görülür. Bu noktada alınacak önlemler ile ilgili dışarıdan hizmet alabilirsiniz. Mevzuat hükümlerinin de çizdiği sınırlar dahilinde alınacak önlemler iş yerinin fiziki ortamını güvenli hale getirerek genel stres seviyesinin düşmesini sağlayabilirsiniz. İş yerinde alınan önlemler ile ilgili süreci çalışanlarınıza aktarmanız önemlidir. Süreç hakkında detaylı bilgi sahibi olan paydaşların daha rahat hissetmesi normalleşme noktasında önemlidir.
Çalışanlarınızı Doğal Afet ve Sonrası Süreç Konusunda Donanımlı Hale Getirin
Şirketin çalışanlarına vereceği doğal afetler ile mücadele eğitimleri hem bilişsel hem de psikolojik olarak önemli katkılar sağlar. Doğal afet sırasında ve sonrasında nasıl davranması gerektiği konusunda bilinçlenen çalışanlarınızın kaygı düzeyi düşecektir. Bu konuda resmi kurumlardan, üniversitelerden ya da özel kuruluşlardan destek alabilirsiniz. İş yerinde veya başka bir kurum bünyesinde düzenlenecek panel ve sempozyumlar çalışanlarda bu konuya önem verildiği düşüncesini doğurur.
Şartlara göre uzaktan ve online olarak da pek çok faydalı içerik paylaşımı ve eğitim çalışması yapılır. Bu tür çalışmalar belirli periyotlarda tekrarlanarak kurum kültürü haline getirir. Zaman zaman iş yerinde çeşitli afetlere yönelik tatbikatlar çalışanlarda ciddi bir kurum imajı oluşturur. Bunun sonucunda motive olan çalışanlarda kaygı ve stres yönetimi daha başarılı hale gelir.
Şirketin insan kaynakları departmanının dijital iletişim kaynakları aracılığıyla göndereceği bilgi mesajları ve ipuçları da konuyu canlı tutacaktır. Her an hazırlıklı bir ortamda olduğunu düşünen çalışanlar olumsuz süreçlerden daha az etkilenecektir.
Travmatik Davranışları İyi Takip Edin
Aldığınız tüm önlemlere rağmen bazı çalışanlarınız stres bozukluğunu yenemez. Bunun ipuçları kaygılı görünüm, iş motivasyonunda aşırı düşüş, işe geç gelme gibi sıralanır. Bu durumda çalışan ile durumu anlamaya yönelik yüz yüze bir görüşme yapabilirsiniz. Ölçülü ifadeler ile çalışanınızın duygu ve düşüncelerini öğrenmeye çalışmanız önemlidir. Bu aşamada suçlayıcı ve sert ifadelere yer verilmemesi gerekir.
Eğer çalışanın durumla başa çıkamadığını gözlemlediyseniz uzman birinden yardım almak için cesaretlendirebilirsiniz. Süreçle ilgili dostane bir tavır sergilemek insani açıdan olduğu kadar kurum atmosferi için faydalı olacaktır.
